Κυριακή των Βαΐων, Μεσολόγγι 1826
ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΜΑΛΚΙΔΗΣ
http://malkidis.blogspot.com/2025/04/1826_13.html
Τότες ἐταραχτήκανε τὰ σωθικά μου καὶ ἔλεγα πὼς ἦρθε ὥρα νὰ ξεψυχήσω· κι’ εὑρέθηκα σὲ σκοτεινὸ τόπο καὶ βροντερό, ποὺ ἐσκιρτοῦσε σὰν κλωνὶ στάρι στὸ μύλο ποὺ ἀλέθει ὀγλήγορα, ὡσὰν τὸ χόχλο στὸ νερὸ ποὺ ἀναβράζει· ἐτότες ἐκατάλαβα πὼς ἐκεῖνο ἤτανε τὸ Μεσολόγγι· ἀλλὰ δὲν ἔβλεπα μήτε τὸ κάστρο, μήτε τὸ στρατόπεδο, μήτε τὴ λίμνη, μήτε τὴ θάλασσα, μήτε τὴ γῆ ποὺ ἐπάτουνα, μήτε τὸν οὐρανό· ἐκατασκέπαζε ὅλα τὰ πάντα μαυρίλα καὶ πίσσα, γιομάτη λάμψη, βροντὴ καὶ ἀστροπελέκι· καὶ ὕψωσα τὰ χέρια μου καὶ τὰ μάτια μου νὰ κάμω δέηση, καὶ ἰδοὺ μὲς στὴν καπνίλα μία μεγάλη γυναίκα μὲ φόρεμα μαῦρο σὰν τοῦ λαγοῦ τὸ αἷμα, ὅπου ἡ σπίθα ἔγγιζε κι’ ἐσβενότουνε· καὶ μὲ φωνὴ ποὺ μοῦ ἐφαίνονταν πὼς νικάει τὴν ταραχὴ τοῦ πολέμου ἄρχισε:
«Τὸ χάραμα ἐπῆρα
τοῦ Ἥλιου τὸ δρόμο,
κρεμώντας τὴ λύρα
τὴ δίκαιη στὸν ὦμο,—
κι’ ἀπ’ ὅπου χαράζει
ὣς ὅπου βυθᾶ,
τὰ μάτια μου δὲν εἶδαν τόπον ἐνδοξότερον ἀπὸ τοῦτο τὸ ἁλωνάκι».
—Διονύσιος Σολωμός, «Οἱ Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι»
Ξημερώνοντας Κυριακή των Βαΐων του 1826 , λήγει η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου με την ηρωική Έξοδο της φρουράς και τη σφαγή και αιχμαλωσία όσων, τραυματιών, αρρώστων, γυναικών, ηλικιωμένων και παιδιών, παρέμειναν εντός των τειχών. Οι «ελεύθεροι πολιορκημένοι» επιλέγουν συνειδητά τον θάνατο έναντι μιας ζωής χωρίς ελευθερία. Εγγράφονται έτσι για πάντα στις πιο ένδοξες σελίδες της ελληνικής και της παγκόσμιας Ιστορίας.
…«Να θυμάσαι πως κανένας θάνατος για την ελευθερία δεν πάει χαμένος. Να μακαρίζεις όσους χαθούν γιατί θα φύγουν σαν άνθρωποι λεύτεροι, αληθινοί»…
—Λίλη Λαμπρέλλη, «Έντεκα μέρες του Απρίλη 1826», εικονογράφηση: Κατερίνα Βερούτσου, patakis.gr/bkm/12952.