Σήμερα, η Παγκόσμια Ημέρα Ανθεκτικότητας στον Τουρισμό, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Mε τον παγκόσμιο τουρισμό να σημειώνει ραγδαία αύξηση της τάξεως του 11% σε σχέση με τη προηγούμενη χρονιά (The World Tourism Barometer, 2025) αλλά και τον υπερτουρισμό να είναι λέξη-κλειδί για το 2024 (Blane Bachelor, 2025), η μέρα αυτή μας καλεί να αναλογιστούμε το πώς μπορούμε να συμμετέχουμε ενεργά στην διαμόρφωση μιας βιώσιμης τουριστικής καθημερινότητας αλλά και το πώς ο οικοτουρισμός μπορεί να λειτουργήσει ως μία μορφή ισχυρής «αντίστασης» στον μαζικό τουρισμό.

Με αφορμή λοιπόν τη σημερινή μέρα, ο Ανδρέας Μήλιος, συγγραφέας του βιβλίου Πώς να αναδείξεις τον τόπο σου, και ο Χρήστος Βασιλειάδης, συγγραφέας του βιβλίου Διαχείριση πελατειακών σχέσεων και μάρκετινγκ τουριστικών προορισμών, σχολιάζουν με γνώμονα την ελληνική πραγματικότητα.

Πιο συγκεκριμένα ο Ανδρέας Μήλιος αναφέρει ότι «οι τοπικές κοινότητες μπορούν να συμμετέχουν καθοριστικά στη διαμόρφωση της βιώσιμης τουριστικής καθημερινότητάς τους με πολλούς τρόπους, όπως: με την εκπόνηση ολοκληρωμένου σχεδίου προβολής της οικολογικής, πολιτισμικής, πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής, που θα λαμβάνει υπόψη τη φέρουσα ικανότητα για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη∙ με ενεργή συμμετοχή του τοπικού πληθυσμού σε εκπαιδευτικά σεμινάρια από ειδικούς για την αξία και την προστασία της περιοχής και σε σχετικές εθελοντικές οργανώσεις και δράσεις∙ με παραδειγματική επίδειξη σεβασμού στην οικολογική ισορροπία της περιοχής και με υιοθέτηση σχετικών πρακτικών∙ με τη δημιουργία αγορών προώθησης των τοπικών προϊόντων και χώρων προβολής των παραδοσιακών τοπικών επαγγελμάτων∙ με την ανάπτυξη μικρών καταλυμάτων φιλοξενίας στην ύπαιθρο για αγροτουρισμό∙ με την προσφορά εκπαιδευτικών δράσεων για μαθητές και παιδιά∙ με τη δημιουργία κέντρων ενημέρωσης και ξεναγήσεων που βελτιώνουν την εμπειρία του επισκέπτη∙ με τη χρήση ηλεκτροκινούμενων μέσων ξενάγησης∙ με την προσφορά τρισδιάστατων, διαδραστικών ψηφιακών ξεναγήσεων σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας (Second Life Environment), κ.ά.»

»Η Ελλάδα είναι γεμάτη υπέροχες περιοχές, ιδανικές για αυθεντικό οικοτουρισμό. Κατά τη δική μου υποκειμενική άποψη» συμπληρώνει, «η περιοχή της Καστοριάς, το Πήλιο, τα Ζαγοροχώρια και η ορεινή Πελοπόννησος βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των προτιμήσεων. Η Καστοριά, με τη λίμνη, την άφθαρτη φύση του Γράμμου και του Βίτσι και το πλούσιο βυζαντινό απόθεμα, μπορεί να προσφέρει μοναδικές εμπειρίες στον επισκέπτη. Η εγγύτητα δε με την βιοποικιλότητα της περιοχής των Πρεσπών μεγιστοποιεί την εμπειρία. Αξέχαστες εμπειρίες μπορεί να προσφέρει και το Πήλιο που συνδυάζει βουνό, θάλασσα και παραδοσιακούς οικισμούς, η ορεινή Πελοπόννησος με τα ποτάμια, τα περιπατητικά μονοπάτια και τους παραδοσιακούς οικισμούς και τα Ζαγοροχώρια, ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Κρήτη, Εύβοια, ορεινή Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα αποτελούν, επίσης, θελκτικούς προορισμούς».

«Η μετάβαση προς έναν πιο βιώσιμο και ανθεκτικό τουρισμό» σύμφωνα με τον Χρήστο Βασιλειάδη «απαιτεί την αντιμετώπιση οικονομικών, κοινωνικών και θεσμικών εμποδίων, καθώς και την προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο οικοτουρισμός, που ενισχύουν την προστασία του περιβάλλοντος και την τοπική ανάπτυξη. Κατά την γνώμη μου υπάρχουν τρεις βασικοί ανασταλτικοί παράγοντες που επιδρούν και αδρανοποιούν ή παρεμποδίζουν την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών. Οι παράγοντες αυτοί είναι οι εξής: 1.Έλλειψη χρηματοδότησης και επενδύσεων σε βιώσιμες υποδομές: Πολλοί τουριστικοί προορισμοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξασφάλιση των απαραίτητων πόρων για την ανάπτυξη και συντήρηση υποδομών φιλικών προς το περιβάλλον. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε περιορισμένους δημόσιους προϋπολογισμούς ή σε έλλειψη ενδιαφέροντος από ιδιώτες επενδυτές. Η καθυστέρηση στην ανάπτυξη αυτών των υποδομών μπορεί να εμποδίζει την αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων των προορισμών και να επηρεάζει αρνητικά την ισόρροπη κατανομή της τουριστικής δραστηριότητας. 2. Αντίσταση της τοπικής κοινωνίας στις αλλαγές: Οι τοπικές κοινότητες μπορεί να εμφανίζουν επιφυλάξεις ή και αντίσταση σε πρωτοβουλίες βιώσιμης ανάπτυξης, φοβούμενες ότι αυτές θα επηρεάσουν αρνητικά τα βραχυπρόθεσμα οικονομικά τους οφέλη. Η έλλειψη ενημέρωσης και εκπαίδευσης σχετικά με τα μακροπρόθεσμα οφέλη της βιωσιμότητας μπορεί να ενισχύει αυτή την αντίσταση. Η καλλιέργεια μιας κουλτούρας ουσιαστικής διαβούλευσης και ενσωμάτωσης απόψεων από ιδιωτικούς και κοινωνικούς φορείς στον στρατηγικό σχεδιασμό μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτού του εμποδίου.
3. Έλλειψη θεσμικού πλαισίου και στρατηγικού σχεδιασμού: Η απουσία σαφούς θεσμικού πλαισίου και στρατηγικού σχεδιασμού για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη μπορεί να οδηγήσει σε αποσπασματικές ή αναποτελεσματικές δράσεις. Η ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου πλαισίου που θα περιλαμβάνει στοχοθέτηση, συστήματα μέτρησης και γνωστοποίησης πληροφοριών, καθώς και κατάλληλα εργαλεία για τις τουριστικές επιχειρήσεις, θα μπορούσε να συμβάλει στην υπέρβαση πολλών εμποδίων και να προωθήσει πιο εστιασμένες και μετρήσιμες δράσεις στον τομέα της βιωσιμότητας.»

Όπως προσθέτει «τα οφέλη που παρέχει η ειδική μορφή τουρισμού «οικοτουρισμός» και που σσυνδράμουν με πολλαπλούς τρόπους στη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και στην κοινωνική ανάπτυξη αλλά και επιχειρηματική δραστηριότητα των επόμενων γενεών, μπορώ να τα εντάξω στις επόμενες τρεις ενότητες: 1. Προστασία του περιβάλλοντος και ανάδειξη της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς: Ο οικοτουρισμός επικεντρώνεται στην υπεύθυνη επίσκεψη σε φυσικές περιοχές, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και τη διατήρηση της ευημερίας των τοπικών κοινοτήτων. Αυτό το μοντέλο τουρισμού προωθεί τη διατήρηση των φυσικών πόρων και της πολιτιστικής κληρονομιάς, σε αντίθεση με τον μαζικό τουρισμό που συχνά οδηγεί σε περιβαλλοντική υποβάθμιση και αλλοίωση της τοπικής ταυτότητας. 2. Ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας και συμμετοχή της κοινότητας: Ο οικοτουρισμός προωθεί τη μικρής κλίμακας ανάπτυξη, ενθαρρύνοντας την τοπική επιχειρηματικότητα και τη συμμετοχή της κοινότητας. Αντί για μεγάλα τουριστικά συγκροτήματα, δίνει έμφαση σε μικρούς ξενώνες, οικολογικές δραστηριότητες και άμεση αλληλεπίδραση με τη φύση, προσφέροντας μια εναλλακτική λύση στον μαζικό τουρισμό.
3. Προώθηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης: Ο οικοτουρισμός στοχεύει στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των τουριστών σχετικά με τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος. Μέσω δραστηριοτήτων που αναδεικνύουν τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά, οι επισκέπτες αποκτούν βαθύτερη κατανόηση και σεβασμό προς το περιβάλλον, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση μιας πιο υπεύθυνης τουριστικής συμπεριφοράς.»