1.
Dimitris Tsirkas Η ελπίδα έγινε ινστιτούτο
Αν δει κανείς τις φωτογραφίες από τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση του Ινστιτούτου Τσίπρα θα καταλάβει γιατί η Αριστερά στην Ελλάδα έχει πλούσιο παρελθόν, αλλά ισχνό μέλλον.
Δεν είναι μόνο η ηλικία των συμμετεχόντων – ο νεότερος ήταν από τη γενιά του 114.
Είναι και οι τοποθετήσεις των ομιλητών – οι κοινότοπες διαπιστώσεις για το πόσο κακή είναι η κατάσταση των λαϊκών τάξεων, με μπόλικα ευχολόγια για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και την ενότητα των «προοδευτικών» δυνάμεων που θα την κάνει πράξη.
Αυτή η Αριστερά είναι μια κινητή επιτελεστική αντίφαση: η πραγματικότητά της αντιφάσκει ευθέως τα λεγόμενά της.
Το 2015 ο Τσίπρας έγινε πρωθυπουργός με σύνθημα «η ελπίδα έρχεται» και την υπόσχεση να βάλει τέλος στα μνημόνια.
Το 2024 έγινε ινστιτούτο και πασχίζει να παραμείνει πολιτικά επίκαιρος ανακυκλώνοντας κλισέ και ένα απολιθωμένο πολιτικό προσωπικό, τις τάξεις του οποίου ετοιμάζεται να πυκνώσει.
Αλήθεια, ποιος περιμένει απαντήσεις για το οτιδήποτε από τον Χουλιαράκη, τον Δραγασάκη και τον Χριστοδουλάκη; Ούτε καν ο Χουλιαράκης, ο Δραγασάκης και ο Χριστοδουλάκης…
Η Αριστερά στην Ελλάδα είναι μια μηχανή παραγωγής συνταξιούχων - ασχέτως ηλικίας, μπορεί κάποιος να είναι 25 ετών αλλά να σκέφτεται και να πράττει σαν συνταξιούχος.
Παράγει σχολιαστές και ηθικολόγους, αλλά όχι δρώντες.
Η αντίληψη που έχει για την πολιτική πράξη είναι ο σχολιασμός. Για αυτό έχει γεμίσει τον τόπο με ινστιτούτα, περιοδικά και sites, που τα στελεχώνουν και (δεν) τα διαβάζουν οι ίδιοι και οι ίδιοι άνθρωποι. Ο δε λόγος της βρίθει στην ηθικολογία.
Δεν πρόκειται για πολιτική ιδιοτροπία, αλλά για την αντανάκλαση της ταξικής της θέσης στο Πολιτικό. Το γεγονός, δηλαδή, ότι πλέον περιορίζεται μόνο στα μορφωμένα μεσοστρώματα.
Το ζητούμενό της δεν είναι να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά να τον αναλύσουμε…
Ακόμα και οι αναλύσεις της, ωστόσο, είναι εκτός τόπου και χρόνου, λόγω της (κοινωνικής και πολιτισμικής) απόστασης που χωρίζει την Αριστερά από τα λαϊκά στρώματα.
Αναλύσεις, αφηρημένες, στην καλύτερη περίπτωση, αυτοαναφορικές, στη χειρότερη (και πιο συχνή).
Η Αριστερά έχει εξασκηθεί στις προβολές – στο να προβάλλει την επιθυμία της στην πραγματικότητα.
Έτσι, ο Τσίπρας μπορεί να ελπίζει ότι παραμένει ρυθμιστής του πολιτικού σκηνικού στη χώρα και ας τον βρίζουν ακόμα και τα λίγα εναπομείναντα μέλη του κόμματός του.
Η Νέα Αριστερά να συμπεριφέρεται ως αν να βρίσκεται στα πρόθυρα της κυβέρνησης και ας είναι κολλημένη στο 1,5%.
Ο δε ΣΥΡΙΖΑ να θεωρεί ότι παραμένει σοβαρό κόμμα και ας έχει καταντήσει ριάλιτι σόου της μεταμεσονύκτιας ζώνης.
Το μέλλον αυτής της Αριστεράς είναι τα μνημεία και τα ινστιτούτα.
Τα μνημεία για να αναπολεί τα περασμένα της μεγαλεία, τότε που ήταν κοινωνικά χρήσιμη.
Τα ινστιτούτα για να διασκεδάζει την παρούσα αχρηστία της και την αβυσσαλέα φιλαυτία της.
2.
Dimitris Tsirkas Ένας Μάο από τα Lidl
Αν πρέπει να κρατήσουμε κάτι από το θλιβερό ναυάγιο του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό είναι η σημασία του συναισθήματος στην πολιτική.
Ο λόγος που ο Κασσελάκης κέρδισε στις εσωκομματικές εκλογές και πιθανότατα θα ξανακέρδιζε, αν του επιτρεπόταν να κατέβει, είναι γιατί κατάφερε να απευθυνθεί στο συναίσθημα των πληγωμένων συριζαίων.
Πληγωμένων από τις απανωτές ήττες, από την αδιαφορία ή και την περιφρόνηση που υφίσταντο από τα κομματικά στελέχη, λόγω της πασοκικής καταγωγής τους.
Πρόκειται κυρίως για ανθρώπους που δεν έχουν γράψει ένσημα στην Ανανεωτική Αριστερά, δεν γνωρίζουν τους κώδικες, ούτε μοιράζονται την αισθητική της. Τα «μέλη του δίευρου», όπως τους αποκαλούν υποτιμητικά οι αποχωρήσαντες.
Ο Κασσελάκης τους συνάντησε, τους μίλησε απλά και συναισθηματικά. Σαν ινφλουένσερ, έστω, αλλά τα «σας αγαπάω» και τα «δεν θα σας προδώσω ποτέ» είναι ιδιαιτέρως επιδραστικά σε ανθρώπους που αισθάνονται ηττημένοι και περιφρονημένοι.
Η πολιτική είναι περισσότερο ταύτιση, παρά ταυτότητα και στην ταύτιση το συναίσθημα υπερέχει του λόγου.
Δυστυχώς για τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο αυτά που έμειναν, όσο και εκείνα που έφυγαν, το μόνο συναίσθημα που μπορούν να προκαλέσουν είναι η… βαρεμάρα.
Ενώ, λοιπόν, οι αντίπαλοί του Κασσελάκη μιλούσαν για προγράμματα (πουμαρό), συνεργασίες και όργανα που δεν τα πιστεύουν ούτε οι ίδιοι, εκείνος μοίραζε αγκαλιές και φιλιά σε ανθρώπους που διψούσαν να τους δείξει κάποιος ότι τους ακούει και τους «νιώθει».
Επιπλέον, ο Κασσελάκης έδωσε σε αυτόν τον κόσμο ελπίδα («μπορώ να κερδίσω τον Μητσοτάκη») και ταυτόχρονα, τους υπέδειξε έναν εχθρό.
Το δεύτερο είναι καθοριστικό γιατί κινητοποιεί τη σχέση «φίλος-εχθρός» που κατά τον Καρλ Σμιτ είναι θεμελιώδες γνώρισμα του Πολιτικού.
Ο Κασσελάκης προσέφερε στη «βάση» έναν άμεσο και βολικό υπαίτιο για να του χρεώσουν τις ήττες – τα στελέχη που (δήθεν) υπονόμευαν τον Τσίπρα, ο οποίος ήταν και αυτός που τον «φύτεψε».
Δεν έχει σημασία που τα εν λόγω στελέχη τα επέλεξε ο ίδιος ο Τσίπρας για τις υπουργικές και τις ανώτερες κομματικές θέσεις. Ίσα ίσα, το γεγονός ότι «πρόδωσαν» την εμπιστοσύνη του, δείχνει πόσο ύπουλοι και επικίνδυνοι ήταν.
Αυτό εξηγεί εν μέρει τον φανατισμό υπέρ ενός ανθρώπου χωρίς πολιτικές θέσεις, τον οποίο δεν τον ήξεραν καν λίγες εβδομάδες πριν.
Έκτοτε, ο Κασσελάκης πολιτεύεται υποδεικνύοντας διαρκώς εσωκομματικούς εχθρούς:
Στην αρχή ήταν η Ομπρέλα, όταν έφυγε η Ομπρέλα, ήταν οι 6 +6 (Αχτσιόγλου, Χαρίτσης κ.α.), όταν έφυγαν και αυτοί ήταν η σειρά του Τεμπονέρα, ύστερα των πρώην προεδρικών (Γεροβασίλη, Ζαχαριάδης κλπ.), μετά του Τσίπρα, του Φάμελλου, του Παππά, του Πολάκη κ.ο.κ.
Όχι, ότι όλοι αυτοί δεν έδιναν αφορμές, αλλά πρακτικά ήταν και είναι ο κορμός του κόμματος, αν ο Κασσελάκης δεν μπορεί να τους πείσει ή έστω να τους επιβληθεί, τότε δεν έκανε για αυτή τη θέση.
Με την ατελείωτη παρέλαση εχθρών, ο Κασσελάκης συσπειρώνει και φανατίζει τους οπαδούς του, κρύβοντας, παράλληλα, τις δικές του αδυναμίες: την άγνοια της ελληνικής πραγματικότητας, την απουσία πολιτικής, τη μετεωρική αλλαγή θέσεων, το life style και την αυτοαναφορικότητα.
Έτσι, η συνεχής πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ εδώ και έναν χρόνο δεν οφείλεται σε αυτές τις αδυναμίες, αλλά στην υπονόμευση από την πέμπτη φάλαγγα.
Και ποια μπορεί να είναι η άμυνα σε έναν τόσο επικίνδυνο εσωτερικό εχθρό; Το «βομβαρδίστε τα κομματικά επιτελεία», φυσικά!
Η κινητοποίηση (στα social media) των αφιονισμένων οπαδών να τσακίσουν τη «νομενκλατούρα» που δεν αφήνει τον Στέφανο να γίνει πρωθυπουργός. Ένας Μάο από τα Lidl.
Η ειρωνεία, βέβαια, είναι ότι όλα ανεξαιρέτως τα κομματικά στελέχη παίζουν το παιχνίδι του, με τη στάση τους επιτρέπουν να εμφανίζεται ακόμα περισσότερο ως θύμα στα μάτια των οπαδών του που σπεύδουν να κατακεραυνώσουν τους «πραξικοπηματίες» από τα ΜΚΔ.
Γενικά είναι μια ωραία ατμόσφαιρα εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά η επίκληση της άμεσης δημοκρατίας από τον Κασσελάκη είναι εντελώς προσχηματική.
Αυτό που διεκδικεί είναι μια αδιαμεσολάβητη σχέση με μια χαλαρή βάση ψηφοφόρων, στην οποία εκείνος θα θέτει τα επίδικα και αυτή θα τα επικυρώνει σε διαδικαστικά δημοψηφίσματα.
Ένα προσωποπαγές κόμμα χωρίς σταθερές δομές και ενδιάμεσα κομματικά όργανα που θα ελέγχουν και θα περιορίζουν την εξουσία του.
Ωστόσο, ακόμα και αυτή η προσομοίωση δημοκρατίας φαντάζει πολύ ανώτερη στα μάτια των οπαδών του, από το παρασκηνιακό μοίρασμα των θέσεων από τις φράξιες του ΣΥΡΙΖΑ, όπως συνέβαινε πριν τον Κασσελάκη.
Η δημοκρατία έχει ένα έντονο τελετουργικό στοιχείο που εκδηλώνεται μέσω των εκλογών και της ψήφου.
Η διαρκής επίκληση της βάσης - «ο ΣΥΡΙΖΑ είστε εσείς» - μαζί με τα συνεχή δημοψηφίσματα, δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι τα μέλη έχουν όντως την εξουσία, ενώ δεν είναι παρά οι κλακαδόροι του αρχηγού – Στέφανε θυμήσου, η βάση είναι μαζί σου!
Ο Κασσελάκης είναι ιδιαίτερα ικανός να κινητοποιεί το συναίσθημα της πληγωμένης βάσης, να κρύβει την πολιτική και προσωπική του ανεπάρκεια εμφανιζόμενος ως θύμα, να πολώνει τους οπαδούς του, τροφοδοτώντας τους διαρκώς με εσωκομματικούς εχθρούς.
Το πετυχαίνει όμως κανιβαλίζοντας το ίδιο του το κόμμα.
Το ίδιο κάνουν και όσοι στέκονται απέναντί του με τους βυζαντινισμούς και τις μεθοδεύσεις τους. Η εικόνα και η αξιοπιστία όλων τους είναι στο ναδίρ. Μαζί και του κόμματος φυσικά που έχει γίνει περίγελως.
Παραφράζοντας τον ποιητή: Έτσι τελειώνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Όχι με έναν κρότο, αλλά με ένα μειδίαμα.
