3 Αυγούστου 2024 · 13 λεπτά ανάγνωση
Mετάφραση: Μάρτζη Λάζου
Επιμέλεια: Commun✮rios
Ο Αλγερινός Imane Khelif (με κόκκινο) και η Ιταλίδα Angela Carini στον προκριματικό αγώνα πυγμαχίας 66 κιλών γυναικών κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού 2024 στο North Paris Arena, στο Villepinte την 1η Αυγούστου 2024. Φωτογραφία από τον Eliot Blondet, μέσω Alamy.
Με την επιστροφή των Ολυμπιακών Αγώνων, ήρθε η ώρα για άλλη μια προβλέψιμη παγκόσμια αναταραχή σχετικά με τους αθλητές XY που αγωνίζονται στη γυναικεία κατηγορία. Αυτό είναι πλέον ένα αιωνόβιο πρόβλημα στον αθλητισμό της ελίτ που κατά κάποιο τρόπο δεν έχουμε καταφέρει να λύσουμε ακόμη με ομοιόμορφο τρόπο. Η επανάληψη αυτής της συζήτησης σχετικά με το Παρίσι 2024 είναι αναμφισβήτητα η πιο εκρηκτική που έγινε ποτέ, λόγω της συμβολής τουλάχιστον τριών παραγόντων:
Αυτή τη φορά, οι αθλητές είναι πυγμάχοι και όχι δρομείς, πράγμα που σημαίνει ότι θα ασκήσουν βία προς τους ανταγωνιστές τους. Η σωματική ασφάλεια και οι κανόνες φύλου, και όχι μόνο η ανταγωνιστική δικαιοσύνη, βρίσκονται στο επίκεντρο στο μυαλό των ανθρώπων.
Μετά τις συζητήσεις σχετικά με τον Lia Thomas και τον Caster Semenya ( στους οποίους αναφέρθηκα σε ένα δοκίμιο για την Quillette το 2019), το κοινό γνωρίζει πολλά περισσότερα —αν και ακόμα δεν είναι αρκετά— για τις δύο κατηγορίες αθλητών XY που μπορεί να συμπεριληφθούν στον γυναικείο ανταγωνισμό: transwomen όπως ο Thomas και άτομα όπως ο Semenya με διαταραχές ή διαφορές στην ανάπτυξη του φύλου (DSD). Το DSD αποκαλείται επίσης μερικές φορές (intersex) διαφυλικές καταστάσεις ή παραλλαγές φύλου από όσους προτιμούν μη ιατρικούς όρους.Οι καθημερινές πολιτιστικές μάχες γύρω από το σεξ και το φύλο έχουν από τότε ενταθεί σημαντικά ούτως ώστε να ξεσπάσει μια παγκόσμια διαμάχη, με τις οργανώσεις για τα δικαιώματα των LGBTQI και τους συμμάχους τους στη διεθνή κοινότητα ανθρωπίνων δικαιωμάτων να υποστηρίζουν ότι το σεξ δεν είναι πραγματικό ή δεν έχει καμία σημασία, ή όχι τόσο όσο και η ταυτότητα φύλου. Τα αυταρχικά καθεστώτα υπό την ηγεσία του Κρεμλίνου, εν τω μεταξύ, περιγράφουν τη διαφορετικότητα των φύλων ως προάγγελο του τέλους του δυτικού πολιτισμού.
Μετά τις συζητήσεις σχετικά με τον Lia Thomas και τον Caster Semenya ( στους οποίους αναφέρθηκα σε ένα δοκίμιο για την Quillette το 2019), το κοινό γνωρίζει πολλά περισσότερα —αν και ακόμα δεν είναι αρκετά— για τις δύο κατηγορίες αθλητών XY που μπορεί να συμπεριληφθούν στον γυναικείο ανταγωνισμό: transwomen όπως ο Thomas και άτομα όπως ο Semenya με διαταραχές ή διαφορές στην ανάπτυξη του φύλου (DSD). Το DSD αποκαλείται επίσης μερικές φορές (intersex) διαφυλικές καταστάσεις ή παραλλαγές φύλου από όσους προτιμούν μη ιατρικούς όρους.
Οι καθημερινές πολιτιστικές μάχες γύρω από το σεξ και το φύλο έχουν από τότε ενταθεί σημαντικά ούτως ώστε να ξεσπάσει μια παγκόσμια διαμάχη, με τις οργανώσεις για τα δικαιώματα των LGBTQI και τους συμμάχους τους στη διεθνή κοινότητα ανθρωπίνων δικαιωμάτων να υποστηρίζουν ότι το σεξ δεν είναι πραγματικό ή δεν έχει καμία σημασία, ή όχι τόσο όσο και η ταυτότητα φύλου. Τα αυταρχικά καθεστώτα υπό την ηγεσία του Κρεμλίνου, εν τω μεταξύ, περιγράφουν τη διαφορετικότητα των φύλων ως προάγγελο του τέλους του δυτικού πολιτισμού.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μεγεθύνει όλα αυτά, σε σημείο που η ιστορία της στιγμής, για έναν πυγμάχο από την Αλγερία και έναν από την Ταϊβάν, είναι η κορυφαία στις ειδήσεις παγκοσμίως. Προκλητικές γραφικές απεικονίσεις -πανταχού παρούσες στην πυγμαχία- προκαλούν άκρως συναισθηματικές αντιδράσεις από μερικούς, ενώ άλλοι πουλούν τα παραπλανητικά ή ανενημέρωτα πολιτικά προϊόντα τους («Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι αυτοί οι μαχητές δεν είναι cis γυναίκες!»).
Στο κείμενο που ακολουθεί, προσφέρω μια εκκίνηση για τα επικείμενα γεγονότα, ώστε οι αναγνώστες να μπορέσουν να ακολουθήσουν την ιστορία καθώς εκτυλίσσεται και να κατανοήσουν το ιστορικό, ιατρικό, και πολιτικό της πλαίσιο.
 |
Ποιοι είναι οι πυγμάχοι στην καρδιά της τρέχουσας καταιγίδας;
Ο Imane Khelif είναι ενας 25χρονος πυγμάχος μεσαίου βάρους από την Αλγερία. Ο Lin Yu-ting είναι ένας 28χρονος πυγμάχος ελαφρού βάρους από την Ταϊβάν. Και οι δύο έχουν κατακτήσει μετάλλιο σε προηγούμενα παγκόσμια πρωταθλήματα στην κατηγορία γυναικών, και οι δύο συμμετέχουν για δεύτερη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες έχοντας ήδη αγωνιστεί στο Τόκυο.
Ποιά είναι η καταλληλότητά τους για την εν λόγω γυναικεία κατηγορία;
Η Διεθνής Ένωση Πυγμαχίας (IBA) εξέδωσε δήλωση στις 31 Ιουλίου εξηγώντας ότι ένα «αναγνωρισμένο» τεστ έχει αποδείξει ότι ο Khelif και ο Lin δεν πληρούν τα πρότυπα επιλεξιμότητας για γυναικείους αγώνες. Η IBA λέει ότι αυτό δεν ήταν τεστ τεστοστερόνης, πράγμα που σημαίνει ότι αναφέρεται σε γενετικό τεστ.
Ιδού η σχετική λεπτομέρεια:
«Στις 24 Μαρτίου 2023, η IBA απέκλεισε τους αθλητές Lin Yu-ting και Imane Khelif από το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πυγμαχίας IBA Γυναικών Νέο Δελχί 2023. Αυτός ο αποκλεισμός ήταν αποτέλεσμα της αποτυχίας τους να εκπληρώσουν τα κριτήρια επιλεξιμότητας για συμμετοχή στο γυναικείο αγώνισμα, όπως ορίστηκαν και καθορίζονται από τους κανονισμούς της IBA. Αυτή η απόφαση, που λήφθηκε μετά από σχολαστική αναθεώρηση, είναι εξαιρετικά σημαντική και απαραίτητη για τη διατήρηση του επιπέδου δικαιοσύνης και της μέγιστης ακεραιότητας του διαγωνισμού.
Σημειώνεται ότι οι αθλητές δεν υποβλήθηκαν σε εξέταση τεστοστερόνης αλλά υποβλήθηκαν σε ξεχωριστό και αναγνωρισμένο τεστ, τα στοιχεία του οποίου παραμένουν εμπιστευτικά. Αυτό το τεστ έδειξε οριστικά ότι και οι δύο αθλητές δεν πληρούν τα απαιτούμενα απαραίτητα κριτήρια καταλληλότητας και βρέθηκε ότι είχαν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε σχέση με γυναίκες αθλήτριες.
Η απόφαση που έλαβε η IBA στις 24 Μαρτίου 2023 επικυρώθηκε στη συνέχεια από το Διοικητικό Συμβούλιο της IBA στις 25 Μαρτίου 2023. Το επίσημο αρχείο αυτής της απόφασης είναι προσβάσιμο στον ιστότοπο της IBA εδώ.
Ο αποκλεισμός βασίστηκε σε δύο τεστ που έγιναν και στους δύο αθλητές ως εξής:
• Δοκιμή που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Πυγμαχίας IBA γυναικών στην Κωνσταντινούπολη 2022.
• Δοκιμή που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Πυγμαχίας IBA γυναικών στο Νέο Δελχί 2023.
Διευκρινιστικά, ο Lin Yu-ting δεν άσκησε έφεση κατά της απόφασης της IBA στο Διαιτητικό Αθλητικό Δικαστήριο (CAS), καθιστώντας έτσι την απόφαση νομικά δεσμευτική.
Ο Imane Khelif άσκησε αρχικά έφεση κατά της απόφασης στο CAS, αλλά απέσυρε την έφεση κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, καθιστώντας τοιουτοτρόπως την απόφαση της IBA νομικά δεσμευτική.»
Αξιωματούχοι της IBA πρόσθεσαν χωριστά ότι και οι δύο μαχητές έχουν χρωμοσώματα XY και υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης ("υψηλό Τ").
Το "υψηλό Τ" είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους τείνουν να περιγράφονται τα επίπεδα τεστοστερόνης εκτός του γυναικείου εύρους όταν μιλάμε για αθλήτριες στη γυναικεία κατηγορία. Όπως μπορείτε να δείτε από το Σχήμα 1 κάτωθι, τα επίπεδα Τ ανδρών και γυναικών αρχίζουν να αποκλίνουν περίπου στην ηλικία των δεκατριών ετών. Τόσο το Σχήμα 1 όσο και το Σχήμα 2 παρακάτω καθιστούν σαφές ότι δεν υπάρχει αλληλεπικάλυψη στα επίπεδα Τ ανδρών και γυναικών μετά την πρώιμη εφηβεία. Το ντόπινγκ και το να είσαι άνδρας είναι δύο τρόποι με τους οποίους ένας ενήλικος αθλητής μπορεί να έχει «υψηλό Τ».
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι δηλώσεις της IBA σχετικά με τον Khelif και τον Lin αμφισβητούνται από τη ΔΟΕ και άλλους επειδή η IBA φημολογείται πως είναι λιγότερο αξιόπιστη και επειδή η ΔΟΕ απεφάνθη πως δεν έχει δει τα αποτελέσματα των δοκιμών που αποτέλεσαν την βάση για την απόφαση της IBA να τα κηρύξει μη επιλέξιμα. Ο Alan Abrahamson αναφέρει, ωστόσο, ότι η IBA τους έστειλε τα αποτελέσματα του Khelif τον Ιούνιο του 2023
Είναι ο Khelif και ο Lin τρανς;
Όπως ο Caster Semenya, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι είτε ο Khelif ή ο Lin αυτοπροσδιορίζονται ως τρανς. Αυτό είναι λογικό, δεδομένου ότι προφανώς είχαν καθοριστεί ως γυναίκες κατά τη γέννηση —που σημαίνει ότι αυτό ήταν γραμμένο στα πιστοποιητικά γέννησής τους—και επειδή το να είσαι τρανς είναι γενικά θέμα αυτοπροσδιορισμού.
Ωστόσο, είναι κατανοητή η σύγχυση, επειδή ο όρος τρανς χρησιμοποιείται μερικές φορές για να σημαίνει έναν άνδρα που προσδιορίζεται ως γυναίκα. Ο Khelif και ο Lin ταυτίζονται και οι δύο ως γυναίκες με βάση τα έγγραφα ταυτότητάς τους και το φύλο εκτροφής τους.
Όπως και να’χει, τουλάχιστον όσον αφορά τον αθλητισμό, φαίνεται ότι οι περιπτώσεις τους αντιμετωπίζονται από όλους τους ενδιαφερόμενους ως περιπτώσεις DSD.
Τι είναι οι DSD και γιατί το elite sport ενδιαφέρεται για αυτές;
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές διαταραχές ή διαφορές στην ανάπτυξη του φύλου (DSD).
Ανά συγκεκριμένη περίπτωση, μπορούν να επηρεάσουν μόνο άνδρες, μόνο γυναίκες ή και τα δύο. Όπως φαίνεται στο Σχήμα 2 κάτωθι, η μόνη DSD που μας απασχολεί για τον αθλητισμό επηρεάζει γενετικά αρσενικά που είναι επίσης ευαίσθητα στα ανδρογόνα — είτε πλήρως, π.χ. στην περίπτωση αθλητών με ανεπάρκεια 5 άλφα αναγωγάσης (5-ARD), ή εν μέρει, π.χ. στην περίπτωση αθλητών με μερική ευαισθησία στα ανδρογόνα (PAIS).
Αυτό έχει πολιτικό νόημα. Το ζητούμενο της κατηγορίας των γυναικών είναι να διασφαλίσει ότι τα θηλυκά ανταγωνίζονται μόνο μεταξύ τους και όχι με άτομα που έχουν ανδρικό βιολογικό πλεονέκτημα, και τα ανδρογόνα είναι ο κύριος οδηγός των διαφορών μεταξύ των φύλων στην αθλητική απόδοση. Όσο σκληρό και αναίσθητο και αν είναι ιστορικά το τεστ φύλου, ο βασικός στόχος παραμένει ο ίδιος.
Οι αθλητές με 5-ARD και PAIS έχουν χρωμοσωμικό συμπλήρωμα XY. Έχουν όρχεις και οι όρχεις τους παράγουν τεστοστερόνη πολύ έξω από το φυσιολογικό γυναικείο εύρος. Οι υποδοχείς ανδρογόνων τους διαβάζουν και επεξεργάζονται το «υψηλό Τ» τους, και ως αποτέλεσμα, τα σώματά τους ανδρώνονται κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία με τρόπους που είναι ουσιαστικοί για τον αθλητισμό. Από αυτή την ηλικία και μετά, τα κυκλοφορούντα επίπεδα Τ εξακολουθούν να έχουν τα συνήθη αποτελέσματα βελτίωσης της απόδοσης.
Με άλλα λόγια —όπως φαίνεται στο Σχήμα 3 παρακάτω, το οποίο συγκρίνει αθλητές με 5-ARD με τρανς γυναίκες, τυπικού φύλου άρρενες, και γυναίκες—οι διακυμάνσεις τους από τον ανδρικό κανόνα (όπως τα υπανάπτυκτα εξωτερικά γεννητικά όργανα) είναι άσχετες με την αθλητική απόδοση. Όταν συμμετέχουν σε γυναικείο ανταγωνισμό, έχουν το ανδρικό πλεονέκτημα.
Οι Khelif και Lin έχουν DSD που θα έπρεπε να τους καθιστά ακατάλληλους για τη γυναικεία κατηγορία;
Ενόσω γράφω, κυκλοφορούν τρεις εκδοχές της απάντησης σε αυτήν την ερώτηση.
Η πρώτη είναι της -φερόμενης ως αναξιόπιστης- IBA ότι ο Khelif και ο Lin έχουν DSD που θα έπρεπε να τους καθιστά μη επιλέξιμους. Δηλαδή, η IBA ή οι εκπρόσωποί της έχουν πει ότι είναι γενετικά αρσενικά με ανδρικό πλεονέκτημα. Το τελευταίο σημαίνει γενικά ότι το Τ είναι βιοδιαθέσιμο - δεν έχουν ελλειπή ανδρογόνα - και κατά τα άλλα έχουν ανδρωθεί με τους τρόπους που έχουν σημασία στην αρένα.
Η δεύτερη, που είναι δημοφιλής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε διάφορα σχόλια του Τύπου, ισχυρίζεται -αστοιχείωτα- πως ο Khelif και ο Lin είναι εξ ολοκλήρου γυναίκες, με χρωμοσώματα XX, ωοθήκες, και όλα τα συναφή. Κάποιοι παραδέχονται ότι οι φαινότυποι των αθλητών είναι αρσενικοί, αλλά ισχυρίζονται ότι πολλές γυναίκες -μια ιδιότητα που τείνουν να αναπαράγουν ευρέως συμπεριλαμβάνοντας και τις τρανς γυναίκες- έχουν αρσενικούς φαινοτύπους και επομένως αυτή η άποψη βασίζεται αποκλειστικά στην αποδοχή αυτού του ισχυρισμού.
Η τρίτη φαίνεται να είναι η τρέχουσα θέση της ΔΟΕ, αν αναλύσουμε προσεκτικά τις εξαιρετικά κωδικοποιημένες δηλώσεις της - ότι ο Khelif και ο Lin μπορεί μεν να έχουν XY DSD με πλεονέκτημα ανδρών, αλλά επειδή κατά τη γέννησή τους αναγνωρίστηκαν ως γυναίκες και συνεχίζουν να ταυτίζονται ως τέτοιες, είναι γυναίκες.
Η ΔΟΕ έχει αφιερώσει πολύ χρόνο τις τελευταίες ημέρες θρηνώντας τις επιθέσεις προς τους Khelif και Lin. Όλοι θα έπρεπε να τους θρηνούμε - είναι πραγματικά απαίσιες τέτοιες επιθέσεις. Ωστόσο, αυτή η χαώδης κατάσταση είναι σχεδόν αποκλειστικά σφάλμα της ίδιας της ΔΟΕ, η οποία στέλνει απίστευτα διφορούμενα μηνύματα, αναμενόμενα όμως, δεδομένης της περίπλοκης σχέσης της θεσμού με το σεξ και το φύλο στον αθλητισμό.
Τον Ιούνιο, η ΔΟΕ εξέδωσε έναν γλωσσικό οδηγό που δεν επιτρέπει την χρήση γλώσσας με βάση το φύλο για την περιγραφή των αθλητών στους Αγώνες, και που απαιτεί τη μεταχείριση των διεμφυλικών αθλητών XY που προσδιορίζονται ως γυναίκες να είναι ξεκάθαρη: είναι γυναίκες.
Αυτός ο γλωσσικός οδηγός απορρέει από τις θέσεις της ΔΟΕ το 2021 ότι οι διεμφυλικοί αθλητές XY δεν πρέπει να θεωρούνται ως έχοντες ανδρικό πλεονέκτημα στην αρένα μόνο και μόνο επειδή είναι άντρες, και ότι τα επίπεδα Τ των ανδρών δεν πρέπει να τους αποκλείουν - παρά τον ξεκάθαρο επιστημονικά ρόλο τους ως πρωταρχικού οδηγού της μέγιστα αποκλίνουσας απόδοσης μεταξύ των καλύτερων ανδρών και των καλύτερων γυναικών.
Η ιδέα ήταν να αποσιωπηθεί η διαμάχη για τους αθλητές του XY, όπως οι Caster Semenya και Lia Thomas στη γυναικεία κατηγορία, διαγράφοντας τη σχετική βιολογία και τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να μιλήσουμε γι' αυτήν.
Η ΔΟΕ δεν επρόκειτο να την γλυτώσει, φυσικά, από την στιγμή που η IBA την ξεμπρόστιασε για την συμπερίληψη των Khelif και Lin στην κατηγορία γυναικών. Αλλά έβαλε τρικλοποδιά στον εαυτό της εκ των προτέρων, και γι' αυτό —κατά τη γνώμη μου— πολλά από αυτά που βγήκαν από το στόμα του εκπροσώπου της ΔΟΕ είναι ένας συνδυασμός συστημικών μικρολεπτομερειών και τσαρλατανισμού.
Ωστόσο, ένα εξαιρετικό κομμάτι της 2 Αυγούστου από τον Alex Oller του Inside the Games μας λέει ότι οι συνήθεις ρεπόρτερ που θα υιοθετήσουν μία εκ των δύο εκδοχών XY DSD της απάντησης στην ερώτηση, πιθανότατα έχουν δίκιο. Σας συνιστώ να διαβάσετε την αναφορά του Oller πλήρως (και το Inside the Games γενικά), αλλά συνοπτικά:
Επίσημα, η ΔΟΕ ακολουθεί το φύλο που αναγράφεται στα διαβατήρια των Khelif και Lin, τα οποία αναμφίβολα λένε ότι το νόμιμο φύλο τους είναι γυναικείο. Μπορείτε να το θεωρήσετε ως το τρέχον τεστ φύλου της ΔΟΕ —χρησιμοποιεί το κοινωνικό/νομικό φύλο ως αντιπροσωπευτικό του βιολογικού φύλου ή/και την καταλληλότητα για τη γυναικεία κατηγορία.
Η ΔΟΕ ισχυρίστηκε επίσης ότι δεν έχει διαπιστώσει κάτι που να αποδεικνύει πως ότι δηλώνεται στα διαβατήρια του Khelif και του Lin δεν συνάδει με το φύλο τους. Οι δηλώσεις της IBA λένε διαφορετικά, φυσικά, αλλά η ΔΟΕ λέει ότι δεν μπορεί να εμπιστευτεί τις σχετικές δηλώσεις της IBA λόγω της «αυθαίρετης» διαδικασίας που τις απέδωσε.
Ταυτόχρονα, και επί της ουσίας, η ΔΟΕ αναγνώρισε ότι μετά την πρώτη νίκη του Khelif την Πέμπτη, διέγραψε από τον ιστότοπό της την αναφορά ότι τουλάχιστον ο Khelif - αν όχι και ο Lin - έχει υψηλό T. Για να το εξηγήσει αυτό, είπε ότι τα επίπεδα Τ δεν έχουν σημασία, και ότι πολλές γυναίκες έχουν επίσης υψηλό Τ. Αυτή η δήλωση είναι σκόπιμα παραπλανητική.
Οι αθλήτριες με υψηλό Τ—συμπεριλαμβανομένων εκείνων με πολυκυστικές ωοθήκες— έχουν επίπεδα Τ προς την κορυφή του γυναικείου εύρους, όχι εκτός του γυναικείου εύρους ή εντός του εύρους των ανδρών. Το φύλο τους δεν αμφισβητείται. Όπως εξήγησα παραπάνω, το "υψηλό Τ" σε μια αθλήτρια που επιδιώκει να αγωνιστεί στη γυναικεία κατηγορία είναι κωδικός στα διεθνή αθλήματα είτε για ντόπινγκ με εξωγενή ανδρογόνα ή για βιολογικό αρσενικό με βιοδιαθέσιμα ενδογενή ανδρογόνα. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι είτε ο Khelif ή ο Lin κάνουν ντόπινγκ.
Επιπλέον, ο λόγος που πολλές ομοσπονδίες και η ίδια η ΔΟΕ για χρόνια χρησιμοποιούσαν το T ως αντικατάστατο για τον φυλετικό προσδιορισμό είναι επειδή είναι ακριβές: ούτε οι ωοθήκες ούτε τα επινεφρίδια παράγουν Τ στο ανδρικό εύρος, μόνο οι όρχεις. Αν ψάχνετε για βιολογικό φύλο και όχι για κοινωνικό/νομικό φύλο, είναι σίγουρα ακριβέστερο ως τεστ από ένα διαβατήριο.
Η ΔΟΕ είπε επίσης ότι έχει εγκαταλείψει το τεστ φύλου επειδή δεν υπάρχει πρακτικός τρόπος να το κάνει σωστά και χωρίς διακρίσεις, και επειδή επιστημονικά υπάρχει συναίνεση ότι ο Khelif και ο Lin είναι γυναίκες.
Είναι αδύνατο να συμβιβαστούν οι δηλώσεις της ΔΟΕ εδώ, ακόμα και για γνώστες. Είτε έβαλαν ειδικούς να εξετάσουν τα αρχεία των αθλητών ή όχι. Εάν δεν το έκαναν, δεν μπορεί να υπάρξει επιστημονική συναίνεση για οτιδήποτε.
Αντίθετα, τα υπόλοιπα είναι για εσωτερική κατανάλωση συνεπή. Για ευρύτερους πολιτικούς λόγους, όχι σε σχέση με τον Khelif και τον Lin ειδικότερα, η ΔΟΕ δεν θέλει να εξετάζει τον φυλετικό προσδιορισμό των αθλητών, επειδή, κατά την άποψή της, είναι «μη πρακτικό» -που σημαίνει ακριβό με διάφορους ενδιαφέροντες τρόπους- και «κάνει διακρίσεις» εις βάρος αθλητών XY που ταυτίζονται ως γυναίκες.
Γιατί ο Khelif και ο Lin μπόρεσαν να αγωνιστούν για χρόνια πριν αποκλειστούν πέρυσι;
Οι Khelif και Lin αγωνίζονται διεθνώς στο άθλημα της πυγμαχίας εδώ και αρκετά χρόνια. Αποκλείστηκαν από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό μόλις το 2023.
Πριν το 2022, η Διεθνής Ένωση Πυγμαχίας δεν αξιολογούσε το βιολογικό φύλο ή το ανδρικό πλεονέκτημα με τεστ χρωμοσώματος ή τεστοστερόνης. Αντίθετα, όπως κάνει τώρα η ΔΟΕ, βασιζόταν στα διαβατήρια των αθλητών ως αντιπροσωπευτικά του φυλετικού τους προσδιορισμού ή/και της καταλληλότητας τους για τη γυναικεία κατηγορία. Εάν ένας αθλητής ήταν εγγεγραμμένος σε διεθνείς αγώνες από την εγχώρια ομοσπονδία του στην κατηγορία γυναικών και το έγγραφο ταυτότητάς του δήλωνε ότι ήταν γυναίκα, η IBA το δεχόταν ως απόδειξη της καταλληλότητάς του.
Σύμφωνα με τη ΔΟΕ, η IBA άλλαξε «ξαφνικά» και «αυθαίρετα» την προσέγγισή της το 2023. Η IBA λέει ότι άρχισε να διεξάγει τουλάχιστον ορισμένες βιολογικές εξετάσεις μετά τους Αγώνες του Τόκυο —στο παγκόσμιο πρωτάθλημά της το 2022— αλλά ότι άρχισε να αποκλείει τους μη επιλέξιμους αθλητές το 2023.
Γιατί είναι η ΔΟΕ και όχι η IBA υπεύθυνη για το εάν ο Khelif και ο Lin αγωνίζονται στο Παρίσι;
Η Ολυμπιακή Χάρτα επιτρέπει κανονικά στις διεθνείς ομοσπονδίες να καθορίσουν τα πρότυπα επιλεξιμότητας για τα αθλήματά τους. Ωστόσο, ως αποτέλεσμα αποτυχιών διακυβέρνησης και σκανδάλων διαφθοράς, η ΔΟΕ δεν έχει αναγνωρίσει την εξουσία της IBA να ρυθμίζει το άθλημά της στους Ολυμπιακούς Αγώνες από το 2019. Αντίθετα, ο ανταγωνισμός στο Τόκυο και το Παρίσι διευθύνεται από μια ad hoc ομάδα που διορίστηκε από τη ΔΟΕ αποκλειστικά για το σκοπό αυτό. Αυτή η ομάδα απέρριψε τον βιολογικό προσδιορισμό της IBA για το φύλο του Khelif και του Lin υπέρ του παλιού τεστ διαβατηρίου, το οποίο η ΔΟΕ περιγράφει ως «τον κανόνα που ίσχυε το 2016». Όπως σημειώθηκε παραπάνω, αυτό συνάδει με τις πολιτικές προτιμήσεις της ίδιας της ΔΟΕ.
Πώς επηρεάζει η πολιτική του Ολυμπιακού Κινήματος την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων;
Η πολιτική του Ολυμπιακού Κινήματος αποτελεί έναν τεράστιο παράγοντα σε αυτήν την υπόθεση με τουλάχιστον δύο τρόπους, τους οποίους ανέφερα ήδη.
Ο πρώτος είναι η διαμάχη της ΔΟΕ με την IBA. Η IBA τυχαίνει ευθυγράμμισης με το Κρεμλίνο, το οποίο τελεί ξεχωριστά εχθρικό προς τη ΔΟΕ όσον αφορά τις θέσεις της σχετικά με το ντόπινγκ και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο δεύτερος είναι η πολιτική επιλογή της ΔΟΕ να ευθυγραμμιστεί με τους υπερασπιστές των τρανς δικαιωμάτων και ενάντια στους υποστηρικτές μιας γυναικείας κατηγορίας που βασίζεται στο φύλο. Σε αυτό, η ΔΟΕ δεν είναι μόνο αντίθετη με την IBA αλλά και με μερικές από τις σημαντικότερες ομοσπονδίες του Ολυμπιακού Κινήματος, όπως η Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Κολύμβησης. Σε αντίθεση με τη ΔΟΕ, αυτές οι ομοσπονδίες είναι αποφασισμένες να δώσουν προτεραιότητα στη δικαιοσύνη και τη διατήρηση της κατηγορίας των γυναικών για τις βιολογικά θηλυκές αθλήτριες.
Πού πάμε από εδώ και πέρα;
Οι υποθέσεις Khelif και Lin καταδεικνύουν ότι όλοι χάνουν όταν οι κανόνες επιλεξιμότητας δεν είναι απόλυτα καθορισμένοι με τρόπο που να συνάδει με τους στόχους της κατηγορίας ανταγωνισμού. Ο κυκεώνας που προκαλείται τακτικά και προβλέψιμα πάνω σε αυτό το ζήτημα, και η επακόλουθη ζημιά στους οργανισμούς και τους αθλητές που εμπλέκονται, θα πρέπει να επηρεάσουν καταλυτικά την αλλαγή. Η συνεχόμενη αναβολή αντιμετώπισης του θέματος όλα αυτά τα χρόνια -που επιδεικνύει η IBA και άλλες ομοσπονδίες, συμπεριλαμβανομένης της πλέον εξέχουσας FIFA, - σημαίνει ότι θα προκύψουν περαιτέρω άσχημες διαμάχες στο μέλλον.
Θα κλείσω επαναλαμβάνοντας τα τρία βασικά σημεία που εγώ και άλλοι ειδικοί του γυναικείου αθλητισμού έχουμε θέσει εδώ και πολύ καιρό.
Κατ’αρχήν, μια γυναικεία κατηγορία στα ελίτ αθλήματα δεν έχει λόγο ύπαρξης παρά μόνο όσον αφορά τις βιολογικές διαφορές που οδηγούν σε βιολογικές διαφορές στην απόδοση. Ο υπαινιγμός ότι θα μπορούσαμε να διευρύνουμε την κατηγορία για οτιδήποτε άλλο, —για παράδειγμα, με βάση την αυτοδηλούμενη ταυτότητα φύλου— ή ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε ολοένα και περισσότερες εξαιρέσεις προς όφελος της ένταξης (όπως φαίνεται ότι έκανε η ΔΟΕ για να επιτρέψει στους Khelif και Λιν να αγωνιστούν στο Παρίσι), δεν έχει λογική βάση παρά μόνο μέσα σε συγκεκριμένους προοδευτικούς θύλακες.
Δευτερευόντως, κάθε πρότυπο επιλεξιμότητας -όπως το πλαίσιο της ΔΟΕ- που αρνείται ή αγνοεί τη φυλοσύνδετη βιολογία ακυρώνει την ουσία και τον λόγο ύπαρξης των εκάστοτε κατηγοριών.
Τέλος, οι ομοσπονδίες που έχουν δεσμευτεί για τη γυναικεία κατηγορία και για την ισότητα μεταξύ των αθλητριών τους πρέπει να συσπειρωθούν και να κάνουν δύο πράγματα:
Πρώτον, πρέπει να δημιουργήσουν κανόνες που να βασίζονται σε βιολογικά δεδομένα, και επακόλουθα να τους τηρούν με συνέπεια, και δεύτερον, πρέπει να υιοθετήσουν σωστά άλλες ευκαιρίες για να καλωσορίσουν τη διαφορετικότητα των φύλων στα αθλήματά τους.
