Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΗΣ ΕΠΙΔΕΙΞΙΟΜΑΝΙΑΣ
του Τάση Παπαϊωάννου
"Η καταναλωτική ανεξέλεγκτη βουλιμία, ως αυτοσκοπός, έχει καθορίσει εδώ και χρόνια και την αρχιτεκτονική πρακτική. Η κατοικία (και όχι μόνο) έχει μετατραπεί σε εμπόρευμα και αντιμετωπίζεται ως κοινό καταναλωτικό προϊόν. Αρκεί να επισκεφτεί κανείς τα νότια και βόρεια προάστια της Αττικής (Γλυφάδα, Βούλα – Βριλήσσια, Χαλάνδρι), για να διαπιστώσει το είδος της αρχιτεκτονικής που χτίζεται στις περιοχές αυτές τα τελευταία χρόνια. Απίθανες πολυκατοικίες, γεμάτες στολίδια και περιττά επιθέματα, όπου η μια ανταγωνίζεται την άλλη σε κακογουστιά και εκζήτηση. Δεν υπάρχει κανένας κανόνας που στοιχειωδώς να συγκροτεί και να προδιαγράφει τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό τους. Τα κτίρια πια μοιάζουν με παχύρευστες τούρτες, όπου το μόνο που ενδιαφέρει τους σχεδιαστές τους, είναι η επιδειξιμανία του φανταχτερού, του πομπώδους, του κραυγαλέου και του προκλητικού.
Η προσπάθεια είναι το νέο κτίριο να διαφοροποιηθεί με κάθε τρόπο από τα γειτονικά του και να μη θυμίζει σε τίποτε αυτά που προϋπήρξαν, αφού ο μοναδικός στόχος είναι να «πουλήσει» (και μάλιστα πολύ ακριβά) στον μελλοντικό καταναλωτή-ιδιοκτήτη. Ακατανόητες και άχρηστες καμπύλες, εμφανίζονται πάνω στις όψεις των νεότευκτων «αρχιτεκτονημάτων». Ένα θλιβερό δειγματολόγιο από κάθε είδους καμπύλες, κυρτές ή κοίλες, συνεχόμενες ή διακοπτόμενες, περιστρέφονται γύρω από τα κτίρια, χωρίς κανένα απολύτως νόημα. Συστρέφονται σαν σερπαντίνες πάνω σε αποκριάτικα σκηνικά, καλύπτοντας εξωτερικά τα αδιάφορα, κατά τα άλλα, ορθογώνια και βαρετά παραλληλεπίπεδα του χτισμένου αχταρμά.
Άλλα κτίρια πάλι, αποτελούν το απόγειο του τριγωνισμού τόσο σε οριζόντιο όσο και σε κατακόρυφο επίπεδο. Θηριώδη δοκάρια δίχως να επιτελούν καμιά στατική λειτουργία εκτείνονται στο πουθενά, πλάκες και πρόβολοι όλων των δυνατών μορφών πετάγονται δεξιά και αριστερά δίχως σκοπό, ενώ κάθε νέα πολυκατοικία που “σέβεται” τον αγοραστή και φυσικά στοχεύει στο πορτοφόλι του, διαθέτει ιδιωτικές πισίνες (-μπανιέρες) στα παραφουσκωμένα μπαλκόνια της. Τι αξίζει άραγε σήμερα ένα σπίτι δίχως την πισίνα του; Τα inox και τα κρυστάλλινα στηθαία που γυαλίζουν ενοχλητικά, είναι πλέον κανόνας για μια “πολυτελή” κατασκευή που εναρμονίζεται με τα πρότυπα του life style της εποχής μας, στα πλούσια, αλλά αβαθή και κενού περιεχομένου προάστια των μικροαστικών φαντασιώσεών μας.
Η αρχιτεκτονική της άσπρης στιλπνής φούσκας, αποτελεί την αποθέωση της αυτοαναφορικότητας και αυταρέσκειας. Συμβατικά κτίρια, ως προς τη συνθετική τους δομή, ντύνονται με τα ρούχα της εκζήτησης και της φιγούρας, μιας κίβδηλης επένδυσης προκειμένου να εντυπωσιάσουν και να καταπλήξουν με την αυθάδη και προκλητική παρουσία τους, το μάτι του ακόρεστου και αδαή νεόπλουτου (έλληνα ή ξένου). Τα φθηνά και ευτελή υλικά πλασάρονται στην αγορά του real estate ως υπερπολυτελής κατασκευή. Γυψοσανίδες κάθε είδους που επικαλύπτουν απίθανες μεταλλικές κατασκευές, καλύπτουν σαν χοντροκομμένο μασκάρεμα τις όψεις, των παχύσαρκων και ψηλών (σύμφωνα με τα περιβαλλοντικά bonus του ΝΟΚ) πολυκατοικιών. Σε άλλες, βλέπεις πάνω στις επιφάνειές τους ακατανόητες διακοσμητικές τρύπες, στρογγυλές ή οβάλ, πάνω σε πλάκες ή σε τοίχους, να θυμίζουν σκοροφαγωμένες επιφάνειες σε μεγέθυνση.
Το πρόβλημα όμως είναι πιο σοβαρό, απ’ ότι θα υπέθετε κανείς σε μια πρώτη, πρόχειρη θεώρηση. Τα κτίρια αυτά, αρχίζουν σιγά- σιγά να αποτελούν υποδείγματα σύγχρονης –τρομάρα μας!- αρχιτεκτονικής. Φαντάζουν στα μάτια πολλών, ως πρωτοποριακά επιτεύγματα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και ορισμένα εξ αυτών βραβεύονται κιόλας από αρχιτεκτονικά ινστιτούτα και περιοδικά. Προβάλλονται πονηρά και συστηματικά από συγκεκριμένους μάνατζερς και διαφημιστές στα ΜΜΕ που τα διατυμπανίζουν ως τα νέα δήθεν πρότυπα της κατοίκησης. Καθιερώνεται έτσι μια εμπορική-εργολαβική αρχιτεκτονική της απόλυτης φαντασμαγορίας και κενότητας που παραπέμπει –πάντα- σε μια ανώτερη κοινωνικά τάξη, υποσχόμενη την πολυπόθητη κοινωνική ανέλιξη στα μικροαστικά όνειρα των καταναλωτών."
(Όλο το άρθρο στο πρώτο σχόλιο)
