Μετάφραση: Αναστάσιος Θεοφιλογιαννάκος

Καλό είναι να μην ξεχνάμε τον θρύλο του Δαμοκλή, που αφηγείται ο Κικερώνας στις Τοσκουλανές Διατριβές του. Μια μέρα, ο Δαμοκλής, ένας αυλικός του Διονυσίου, τυράννου των Συρακουσών, τον επαίνεσε «για τα πλούτη του, για το μεγαλείο της δύναμης του, για τη μεγαλοπρέπεια του παλατιού του». «Δαμοκλή –απάντησε ο τύραννος– αφού σου αρέσει αυτή η ζωή, θέλω να σε αφήσω να πάρεις μια γεύση και να δοκιμάσεις τη μοίρα μου». Τον έβαλε να καθίσει σε ένα ντιβάνι καλυμμένο με λεπτοκεντημένο ύφασμα, παρέθεσε ενώπιόν του πολύτιμα αγγεία και έθεσε στην υπηρεσία του νέους εξαιρετικής ομορφιάς, έτοιμους να εκτελέσουν κάθε του προσταγή. Ο Δαμοκλής νόμιζε ότι ήταν ευτυχισμένος, ώσπου παρατήρησε ότι ένα κοφτερό σπαθί, κρεμασμένο από μία αλογότριχα, αιωρούνταν πάνω από το κεφάλι του από την οροφή. Και τότε ο απρόσεκτος κόλακας απαρνήθηκε τα πλούτη και την εξουσία και ικέτευσε τον Διονύσιο να τον αφήσει να φύγει, γιατί δεν ήθελε πια να είναι ευτυχισμένος με αυτόν τον τρόπο.

Σήμερα βλέπουμε ότι το σπαθί που αιωρείται πάνω από τα κεφάλια των τυράννων είναι έτοιμο να πέσει, η αλογότριχα που στηρίζει αυτό που αιωρείται πάνω από το κεφάλι του Ζελένσκι έχει ξεφτίσει και φθαρεί ήδη και ίσως, αύριο, ακόμη και εκείνο που κρέμεται πάνω από άλλους, συνεργούς ή εχθρούς του, θα πέσει. Όμως το μάθημα του θρύλου δεν είναι μόνο αυτό για εμάς. Δεν αρκεί να απέχουμε από τους επαίνους και τα εγκώμια που από δειλία και τρόμο επιδαψιλεύουν όλοι στους τυράννους, πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι είναι στο χέρι μας, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, αν όχι να κόψουμε, τουλάχιστον να ροκανίσουμε και να τρώσουμε το σθένος της αλογότριχας που κρατά ακόμα το ξίφος κρεμασμένο πάνω από τα κεφάλια τους. Το νήμα που το στηρίζει –δεν πρέπει να κουραζόμαστε να το δείχνουμε, μια και πρώτος απ’ όλους το γνωρίζει ο τύραννος– είναι λεπτό και μόνο η συναίνεση και ο φόβος των πολλών το εμποδίζει να σπάσει.

⸙⸙⸙

[Αναρτήθηκε στις 21.2.2024 στην ιστοσελίδα του περιοδικού Quodlibet. Πρώτη δημοσίευση της μετάφρασης στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Ζωγραφική: ©Rufino Tamayo. Δείτε τα περιεχόμενα του ενδέκατου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]