Ζούμε σε μια εποχή συνεχών «έκτακτων καταστάσεων» που περιγράφονται με
αποκαλυπτικά λόγια που έχουν ως αποτέλεσμα να τρομάζουν και να παραλύουν τη
σκέψη και την προσωπική τους δράση των ανθρώπων, καταθλιπτικά: το σύνδημο Covid-19, ο πόλεμος
στην Ουκρανία με ανακοινωμένο πυρηνικό κίνδυνο, το φαινόμενο της μετανάστευσης
και την κλιματική κατάρρευση. Λόγω της βαθιάς αδιαθεσίας που νιώθω μπροστά στην
απίστευτη εκφυλιστική κλιμάκωση της συζήτησης για το κλίμα και την οικολογική
κρίση, θα σκιαγραφήσω λοιπόν έναν προβληματισμό γιατί είναι σωστό να λέμε τα
πράγματα με το όνομά τους, σε μια ιστορική περίοδο όπου υπάρχει σύγχυση
βασιλεύει υπέρτατα. Στην
τρέχουσα συζήτηση για το κλίμα, υπάρχουν δύο θέσεις που δημιουργούν μια ακόμη
πόλωση της συζήτησης: αυτή της άρνησης του κλίματος, η οποία παρουσιάζεται ως
χυδαία και προσβάλλει τη νοημοσύνη πολλών. και αυτό της κλιματικής έκτακτης
ανάγκης, που εδραιώνεται ολοένα και περισσότερο ως ένα μέσο γεμάτο ανακρίβειες,
τοξικές αφηγήσεις και παραπλανητικές ειδήσεις, που αν αφενός εστιάζουν το θέμα
στο περιβάλλον, αφετέρου προφανώς στέλνουν άλλα κατευθυνόμενα μηνύματα ώστε
κάποιος για την κλιματική κρίση, μακάρι να προχωρήσει. Το
θέμα της κλιματικής αλλαγής αντιμετωπίζεται σήμερα ως «έκτακτη ανάγκη» από τα
ΜΜΕ. Ο καπιταλισμός αποκαλούσε πάντα «έκτακτη ανάγκη» αυτό που χρειάζεται για
να δικαιολογήσει τις κατασταλτικές πολιτικές. Επίσης σε αυτή την περίπτωση, η
μετάβαση της οικολογικής κρίσης ως παράγοντα έκτακτης ανάγκης χρησιμεύει για
την πρόκληση φόβου, παράνοιας, αλλά κυρίως για την παροχή διακριτικά
«κοινωνικής σιγουριάς»: είναι μια έκτακτη ανάγκη, αργά ή γρήγορα θα
τελειώσει... Όταν στην πραγματικότητα δεν είναι αλήθεια. Ένας δομικός
παράγοντας παραμένει και μετά μπορεί να οδηγήσει στα σημεία χωρίς επιστροφή,
στις αντιφάσεις του. Γιατί μεταφέρεται αυτή η αφήγηση σήμερα;
Η κλιματική κατάρρευση βρίσκεται μπροστά μας και φαίνεται από πολλούς παράγοντες
(υποβάθμιση της επικράτειας, αποξήρανση γόνιμων εδαφών, εντατικές
μονοκαλλιέργειες, εντατική αναπαραγωγή και τεχνολογική ανάπτυξη με το αφύσικο
οικολογικό της αποτύπωμα). Ίσως κάποιος να μην θυμάται, αλλά τα τελευταία
είκοσι χρόνια, συστηματικά στις δυτικές χώρες, όσοι ασχολήθηκαν και
ευαισθητοποίησαν το θέμα της ρύπανσης, τη σημασία της αλλαγής του αναπτυξιακού
μοντέλου, ορίστηκαν ως «φτωχοί», «κατά της πρόοδος», και γελοιοποιούνται ως
νοσταλγοί του πρωτογονισμού. Θυμάμαι
έντονα όταν οι λέξεις «περιβαλλοντολόγος» και «οικολόγος» ακούστηκαν σαν
προσβολές στα αυτιά των ανθρώπων. Μόνο από το 2015, με το Cop21 στο Παρίσι,
κάτι άρχισε να κινείται σε επίπεδο συλλογικής ευαισθησίας μέχρι το κίνημα Fridays for Future. Ωστόσο, η
αφήγηση για το περιβάλλον έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία πέντε χρόνια, και
παίρνει όλο και περισσότερο μια νεοφιλελεύθερη αποτύπωση, περνώντας ως
«περιβαλλοντολόγος» αυτό που δεν είναι «περιβαλλοντολόγος». Σήμερα
υπάρχει μια πραγματική μαζική επιχείρηση πλύσης πρασίνου, όπου οι μεγαλοκαπιταλιστές
προτείνουν ένα τοξικό αφήγημα για το οποίο, με το πρόσχημα της σωτηρίας του
περιβάλλοντος (το οποίο έχουν καταστρέψει και βιάσει μέχρι σήμερα), μας λένε
ότι είναι με την τεχνολογική ανάπτυξη που σώζει το περιβάλλον. Αυτό επιτρέπει
στους μεγάλους καπιταλιστές να αναγεννήσουν τα εμπορικά σήματα τους, να
ανοίξουν νέες αγορές και επίσης να αναγεννήσουν την υποδειγματική τους εικόνα
μπροστά στον κόσμο.Έτσι, αυτές οι τοξικές αφηγήσεις χρησιμεύουν για την
εδραίωση του «πράσινου καπιταλισμού», όπως εξήγησε πολύ καλά ο πρόεδρος, ο
Βολιβιανός σοσιαλιστής Luis Arce. Η «πράσινη οικονομία» που
φτιάχτηκε με ενήλικες και ανήλικους σκλάβους στο Κονγκό και με το εξορυκτικό
και καταστροφικό μοντέλο του περιβάλλοντος. το «καθαρό μηδέν πλύσιμο», ή αυτό
που η βιολόγος Σίλβια Ριμπέιρο έχει αποκαλέσει «κλιματική αποικιοκρατία». Ο
χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός έχει εφεύρει, μαζί με τους γίγαντες της ορυκτής
ενέργειας, την παγκόσμια αγορά για την ανταλλαγή αδειών ρύπανσης.
Η British Petrolium (BP), η οποία σε
αντάλλαγμα για μια γενναιόδωρη συνεισφορά για να κάνει τη γεωργική παραγωγή όλο
και πιο οικολογική στην πολιτεία της Βερακρούς του Μεξικού (40 δολάρια για
καθέναν από τους 133 αγρότες της κοινότητας Coatlila και για
εκείνους 58 άλλων κοινοτήτων) έλαβε 1 5 εκατ. πιστώσεις άνθρακα σε 200.000
εκτάρια, τα οποία μπορεί να πουλήσει, στο (το χειρότερο σενάριο) τετραπλάσιο
από αυτό που πληρώνει στις κοινότητες. Είναι το αριστούργημα του greenwashing, με το οποίο οι
μεγάλοι ρυπαίνοντες καθυστερούν, μυστηριάζουν και αποφεύγουν τη δράση υπέρ της
προστασίας του κλίματος ενώ παράλληλα κάνουν μεγάλες επιχειρήσεις. Όπως
γράφει ο Ribeiro: «Αντί να
μειώσουν τις εκπομπές αερίων που προκαλούν κλιματικό χάος, πληρώνουν κάποιες
κοινότητες ή ejidatarios [αγροτικές
κοινότητες που γεννήθηκαν με την επανάσταση των Ζαπατίστας του 1910 στις οποίες
το κράτος εκχώρησε γη σε επικαρπία, ndt] για να συνεχίσουν να φροντίζουν τα δάση τους. , ή
πληρώνουν άλλους για να φυτέψουν μονοκαλλιέργειες σόγιας, φοίνικα και άλλες
καλλιέργειες. Καλλιέργειες που πιθανώς απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα και θα
«αναπλήρωναν» το γεγονός ότι οι εταιρείες συνεχίζουν να ρυπαίνουν». Επιπλέον,
σήμερα ο πράσινος καπιταλισμός και η πράσινη οικονομία θέλουν να κάνουν τις
εκφράσεις "οικολογική μετάβαση" να συμπίπτουν με "ψηφιακή
μετάβαση", δύο πράγματα που οι μακροχρόνιοι οικολόγοι γνωρίζουν πολύ καλά
ότι είναι εντελώς διακριτά. Στόχος είναι το άνοιγμα σε τεχνοκρατικές λύσεις για
το κλίμα και την εφαρμογή της τεχνολογίας, έως το σημείο να προταθεί εκ νέου η
πυρηνική ενέργεια ως «βιώσιμη» πηγή. Γνωρίζουμε όμως ότι η αόριστη ανάπτυξη, ο
μύθος της «προόδου», η νοοτροπία αναγωγικού-δυϊστικού-εξορυσσόμενου, το μάντρα
της «οικονομικής ανάπτυξης» και η δυστοπική τεχνοφιλία των Καλιφορνέζων δισεκατομμυριούχων
(Γκέιτς, Μπέζος, Μασκ κ.λπ...) συμπεριλαμβανομένου του αποικισμού του
διαστήματος (που ορίστηκε από τον Musk ως η μεγαλύτερη εμπορική επιχείρηση από την
ανακάλυψη της Αμερικής) είναι η ρίζα της οικολογικής κρίσης. Μερικά δεδομένα:
Χρειάζονται 13 τόνοι νερό για να παραχθεί 1 smartphone Για την παραγωγή 1 κιλού βοείου κρέατος χρειάζονται 15 τόνοι νερό Η Silicon Valley έχει αποτύπωμα άνθρακα 6, που σημαίνει ότι αν ο κόσμος ήταν σαν τη Silicon Valley, θα χρειάζονταν 6 πλανήτες Το 40% των εκπομπών που αλλάζουν το κλίμα παράγονται από τη γεωργία Ο διαστημικός αποικισμός θα υλοποιηθεί ως τρόπος εξαγωγής ορυκτών, αερίων και λιθίου από αποικισμένους πλανήτες. Η Silicon Valley και το Big Food είναι όψεις του ίδιου νομίσματος και η τεχνοφιλία, όπως και οι τεχνοκρατικές λύσεις για την κλιματική κρίση που προτείνουν οι καπιταλιστές, είναι η συνέχεια της οικολογικής κρίσης. Να αλλάξουμε τα πάντα για να μην αλλάξουμε τίποτα, αν όχι για να κάνουμε τα πράγματα χειρότερα. Η Vandana Shiva καταγγέλλει πολύ καλά αυτό το πράγμα: ενάντια στους ΓΤΟ, ενάντια στη μηχανική της φύσης (γονιδιακή επεξεργασία, γενετική μηχανική, γεωμηχανική), ενάντια στη χημεία της ζωής, την προώθηση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων που καλλιεργούνται στο εργαστήριο (καθαρό κρέας και φυτικά κρέας).
Ως αγωνιστές και ακτιβιστές
έχουμε το πολιτικό και γλωσσικό καθήκον να πούμε ότι η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ δεν
έχει καμία σχέση με την ΨΗΦΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ της Ατζέντας του ΟΗΕ 2030 (βλ. τις
σκέψεις της οικοδημοσιογράφου Nicoletta Dentico σχετικά). Η οικολογική μετάβαση,
όπως υποστήριξε η οικοφιλόσοφος Gloria Germani, θα γίνει όταν αλλάξουμε τον
τρόπο ζωής μας, αμφισβητήσουμε το μοντέλο ανάπτυξης, την παραγωγή, την ίδια τη
βιομηχανική κοινωνία και τις βάσεις γνώσης στις οποίες βασίζεται όλη η δυτική και
δυτική καρτεσιανή-νευτώνεια επιστήμη. τον ανθρωποκεντρισμό του. Σήμερα,
περισσότερο από ποτέ, είναι σημειωτικό και πολιτικό καθήκον να ξεκινήσουμε από
αυτή τη διάκριση, να δημιουργήσουμε νέα πολιτικά φαντασιακά και να
απελευθερωθούμε από τον αποικισμό του φανταστικού που λειτουργεί τόσο από τη
βιομηχανική κοινωνία όσο και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
https://www.ariannaeditrice.it/articoli/collasso-climatico-la-transizione-digitale-non-e-una-transizione-ecologica 14/08/2023
Πηγή: Pressenza
