ενδείξεις - αντενδείξεις





πρός τό δεῖν οὕτω



Όλα τα θέματα πρός τό δεῖν οὕτω



Προηγούμενα εὕσημον λόγον δῶτε








Ανοιχτές αγορές και ελεύθερο εμπόριο ιστορικά σημαίνουν ένα πράγμα: κράτος, περισσότερο κράτος! - Κώστας Κουτσουρέλης

αναρτήθηκε από : tinakanoumegk on : Δευτέρα 14 Αυγούστου 2023 0 comments

 


Κώστας Κουτσουρέλης


Aριστερά και Δεξιά έχουν ισχυριστεί τόσες φορές το αντίθετο, ώστε ακούγεται παράδοξο. Δεν είναι όμως. Ανοιχτές αγορές και ελεύθερο εμπόριο ιστορικά σημαίνουν ένα πράγμα: κράτος, περισσότερο κράτος!
Και μάλιστα παντού: στην οικονομία, στην εργασία, στην πρόνοια, στην εκπαίδευση, στον πολιτισμό. Η μεγαλύτερη κεφαλαιοκρατία του κόσμου, οι ΗΠΑ, από το 1881 έως σήμερα 15πλασίασαν (!) τις δημόσιες δαπάνες τους. Ακόμη και επί Ρήγκαν το κράτος συνέχισε να μεγεθύνεται, με αργότερους ρυθμούς μεν, αδιάκοπα δε. Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους.
ΗΠΑ, 1881, κρατικές δαπάνες επί του ΑΕΠ: 2,9%.
ΗΠΑ, 2011, κρατικές δαπάνες επί του ΑΕΠ: 43,73%.
Σε ένα πολυσυζητημένο του άρθρο το 1978, ο καθηγητής του Γέηλ, Ντέηβιντ Κάμερον, είχε δείξει μελετώντας το παράδειγμα 18 χωρών γιατί η αύξηση των δημόσιων δαπανών και εσόδων (φόρων!) είναι το μόνο μέσο που διαθέτουμε για να θεραπεύσουμε τις μεγάλες κοινωνικές πληγές που το εμπόριο αναπόφευκτα προκαλεί.
Σε πείσμα των ιδεολόγων των ανοιχτών αγορών, που από τον Ρικάρντο έως τον Κρούγκμαν ισχυρίζονται ότι το ελεύθερο εμπόριο ωφελεί τους πάντες, ήδη το 1919 οι Σουηδοί οικονομολόγοι Χέκσερ και Ολίν είχαν καταδείξει ότι το λεγόμενο ελεύθερο εμπόριο έχει θύματα. Καθώς οι οικονομίες των συναλλασσόμενων χωρών είναι άνισες, το άνοιγμά τους ενισχύει μόνο τους ανταγωνιστικότερους κλάδους. Οι λιγότερο ανταγωνιστικοί πλήττονται και παρακμάζουν, λ.χ. η μεταποίηση και η βιομηχανία στη σημερινή Δύση λόγω του χαμηλού κόστους εργασίας στην Ασία.
Η διόγκωση των δημόσιων δαπανών είναι το αντίδοτο στη θεμελιώδη ανικανότητα της αγοράς να εξασφαλίσει απασχόληση σε όλους αυτούς τους ανθρώπους. Αλλά και διευκόλυνση, ώστε η ίδια να συνεχίσει να είναι ανοιχτή. Ο γενικός κανόνας είναι, ισχυρή οικονομία-μεγάλο κράτος, υπανάπτυκτη οικονομία-μικρό κράτος. Αντιγράφω από το Our World in Data (παραπομπή στο σχόλιο):
«Ειδικότερα, στις χώρες με πρώιμη βιομηχανική ανάπτυξη, τα ιστορικά στοιχεία δείχνουν ότι οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν σημαντικά τον 20ό αιώνα, καθώς οι κυβερνήσεις άρχισαν να δαπανούν περισσότερους πόρους για την κοινωνική προστασία, την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη.
Τα πρόσφατα δεδομένα για τις δημόσιες δαπάνες αποκαλύπτουν σημαντική ετερογένεια μεταξύ των χωρών. Σε σχέση με τις χώρες χαμηλού εισοδήματος, οι δημόσιες δαπάνες στις χώρες υψηλού εισοδήματος τείνουν να είναι πολύ μεγαλύτερες (τόσο σε όρους κατά κεφαλήν, όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ) και τείνουν επίσης να επικεντρώνονται περισσότερο στην κοινωνική προστασία.»
Ώστε το αίτημα για ένα «κράτος μικρότερο» αντιβαίνει στην ιστορική πείρα. Η θεωρία ότι ο δημόσιος τομέας αντιστρατεύεται τον ιδιωτικό δεν έχει έρεισμα, εξυπηρετεί όμως συγκεκριμένα ιδεολογικά και οικονομικά συμφέροντα και γι' αυτό δεν έπαψε ποτέ να ακούγεται.
Η μόνη πραγματική κριτική στο μεγάλο κράτος αρθρώθηκε πάντοτε από αντίθετες πλευρές του πολιτικού φάσματος, από ελευθεριακά ή κομμουνιταριστικά ή θρησκευτικά κινήματα και τάσεις που αντιτάχθηκαν συστηματικά στην καπιταλιστική ολοκλήρωση και την ιδεολογία της προόδου.
Η αγαστή συνεργασία του βαθέος κράτους και των Big Tech στην οικοδόμηση των μηχανισμών της τερατώδους λογοκρισίας και παρακολούθησης που ζήσαμε ειδικά την περίοδο του κορωνοϊού, τα όσα ήρθαν στο φως από τα Twitter-Files και τα Facebook-FiΙes ιδίως, δείχνει πόσο εύστοχη ήταν η κριτική αυτή.
Όλες οι αντιδράσε
8

Ετικέτες: