«Η οικοδόμηση συμμαχιών για την ποιότητα ζωής του νέου» - του Θανάση Πάνου

Του Θανάση Πάνου*

Ο άνθρωπος προσδιορίζεται από ένα μεγάλο αριθμό βιολογικών και ψυχοπνευματικών αναγκών, η ικανοποίηση των οποίων αφενός συνιστά θεμελιώδη προϋπόθεση ζωής, αφετέρου παρέχει την πρώτιστη δυνατότητα ομαλής ψυχοσωματικής του ωρίμανσης. Για να μπορέσει ο νέος να ζήσει δημιουργικά στο χώρο του, πρέπει οι φορείς της πόλεις του να βοηθήσουν την ανάπτυξή του όταν ξεκινώντας από την έλλειψη θα βοηθήσουν να φτάσει στην πλήρωση, από την αδράνεια στη δράση, από την άγνοια στη γνώση από την απάθεια στην εμβίωση. Πρέπει ο νέος να καταλάβει ότι η υπακοή και η ησυχία δεν είναι το ζητούμενο. Αντί να βολεύεται μέσα στην εικόνα του «καλού παιδιού» ή του «κακού ήρωα» Πρέπει να ριζώσει μέσα στην ανθρώπινη ουσία του ότι οι πρωτοβουλίες είναι μέσα του και χρειάζονται γεροί ώμοι για να βαστάξουν το πολύτιμο και ασήκωτο φορτίο της ατομικής και κοινωνικής ευθύνης αλλά και των δικαιωμάτων. Ο θλιμμένος νέος, ο πικρός νέος, ο υπερ-ευαίσθητος ποτίζεται με φαρμάκι που θεωρεί ότι το διοχετεύει ο ίδιος ο τόπος του. 

GENERATION “X”: ο Καναδός Ντάγκλας Κάμπελ Κόπλαντ αφηγείται με απλό τρόπο τη ζωή τριών «Χ» με πολλά διπλώματα και χωρίς δουλειά, τριών προσώπων παγιδευμένων στην ηλικία και στην εποχή τους. Βιώνουν ασφυκτικά ακόμα και τις παροχές που μπορούν να τους δοθούν και νοιώθουν εγκλωβισμένοι «στον κλειστό κύκλο της ατομικότητάς τους» και ότι κανείς δεν τους καταλαβαίνει. Για την οικοδόμηση των συνεργασιών απαιτείται η αποδοχή μιας γενικής κατευθυντήριας γραμμής: Για την προστασία των έννομων αγαθών, των δικαιωμάτων και της ασφάλειας του πολίτη, χρειάζεται όχι μόνο μια τέλεια αυτοσυγκράτηση των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και μια νέα στάση που αναγνωρίζει τις βασικές αρχές της πρόληψης. Η ανθρώπινη ύπαρξη σε όλες τις εκφάνσεις της δεν είναι εχθρός αλλά ένας άνθρωπος που έσφαλε ή δεν κατάφερε να συμμορφωθεί προς τους κανόνες και που γι’ αυτό ακριβώς έχει ανάγκη βοήθειας.

Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Η ανάγκη υλοποίησης του σύνθετου προγράμματος πρόληψης οδηγεί προς την τοπική αυτοδιοίκηση. Είναι σήμερα ο λαϊκός φορέας που έχει τη δυνατότητα να κινητοποιήσει τους δημότες, γονείς, γειτονιά, τους νέους επιστήμονες της πόλης, την αστυνομία, σε οργανωμένη δραστηριότητα, χωρίς την οποία κάθε πρόληψη θα είναι αποσπασματική και ευκαιριακή. Η οργάνωση συγκεκριμένου προγράμματος στρέφεται διαμέσου ενός κέντρου αξιολόγησης προς δύο βασικές κατευθύνσεις:     

-Στους εφήβους νέους με την δημιουργία ομάδων προβληματισμού και συζητήσεων σε θέματα της προσωπικότητάς τους, των προβλημάτων της περιοχής τους με τις ιδιαιτερότητες τους, τις σχέσεις με τους γονείς και το άλλο φύλο, τις σχέσεις εργασίας καθώς και με συμβουλευτική. Σημαντική είναι η εξειδικευμένη έρευνα που αποκαλύπτει τις ιδιαιτερότητες και τις αναζητήσεις των νέων.

-Στους γονείς με τη λειτουργία «σχολείων γονέων» για την επιμόρφωση τους σε θέματα εφηβείας και με συμβουλευτική από ειδικούς επιστήμονες για τη διαμόρφωση ώριμης προσωπικότητας.

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Η επικοινωνία είναι δρόμος διπλής κατεύθυνσης. Πρέπει και οι ίδιοι οι γονείς να στραφούν προς το δρόμο της γνώσης (για το άδικο παιχνίδι των ενόχων), της συνεννόησης και του διαλόγου με το παιδί, της ενθάρρυνσης, της παραδοχής, της ανάθεσης των ευθυνών της ηλικίας, στην κριτική αντιμετώπιση του κάθε προβλήματος της κοινής ζωής τους. Στοιχεία απαραίτητα για να εφοδιαστεί η προσωπικότητα με δύναμη στον αγώνα της πρόληψης.

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Το σχολείο ακόμη και σήμερα δεν έχει συλλάβει-εφαρμόσει το διπλό ρόλο του που είναι η μάθηση μα και η καλλιέργεια της οργανωμένης θετικής προσωπικότητας. Στην πράξη βλέπουμε παθητικές προσωπικότητες, έλλειψη αυτοεκτίμησης και πρωτοβουλιών για αγώνα. Θα μπορούσε να είναι το σχολείο ο βασικός φορέας πρόληψης όχι μόνο με τις σχετικές διαλέξεις και την επιμόρφωση, μα και με την αλλαγή των σχέσεων εκπαιδευτικών-μαθητών, αλλαγή του πνεύματος εργασίας και συνεργασίας, με την ενίσχυση δραστηριοτήτων πρωτοβουλίας και το κυριότερο την εξασφάλιση ευκαιριών ελεύθερης έκφρασης της προσωπικότητας του μαθητή.

Η συμμετοχή σε κοινή δράση, σε κοινούς στόχους, αθλητικούς, οικολογικούς, φιλειρηνικούς, τέχνης, Επιμορφωτικούς κ.α. είναι σημαντικό εργαλείο για την υλοποίηση του σύνθετου προγράμματος της πρόληψης από το σχολείο με την υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης.

LIFE STYLE & ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

«Η βεβήλωση του αβεβήλωτου είναι το “καθήκον” που έχει μείνει για τη νέα γενιά» σχολιάζει πικρά ο Τζόρτζιο Αγκαμπεν.

Οι οργανωμένες ομάδες των νέων λειτουργούν με την ίδια λογική. Σήμερα οι νεοναζί νέοι, οι Skinhead, περνάνε από μια αυστηρή διαδικασία μύησης που ως πυρήνα έχει την λογική ότι αυτοί είναι τα αντισώματα της κοινωνίας ως οργανισμού και πρέπει να επιτίθενται σε οτιδήποτε. Χωρίς αυτούς ως αντισώματα ο οργανισμός (κοινωνία) καταλήγει στο AIDS. Πρέπει να καταστρέφουν στη μάχη αυτή ακόμη και το εγώ τους. Μια μακάβρια επιστημονική έρευνα, από βρετανικό πανεπιστήμιο, έρχεται να αναλύσει το περίφημο νεανικό σλόγκαν «ζήσε γρήγορα, πέθανε νέος» (live fast, die young). Μελετώντας ένα στατιστικό δείγμα του Life Style, η πανεπιστημιακή ερευνητική ομάδα συμφώνησε ότι οι απώλειες της νεανικής ζωής, δεν είναι απλά τυχαίες-θλιβερές συμπτώσεις. Η εγκατάλειψη του «εαυτού», ακόμη και των εγκοσμίων είναι αναπόσπαστο τμήμα και των προτύπων της ιστορίας της νεανικής μουσικής και του κινηματογράφου. Το τέλος πολλών αστέρων, έθρεψε το μύθο ενός τρόπου ζωής που δεν θέλει να συμβιβαστεί με το σύστημα αλλά με την φθορά του χρόνου. Μέσα από το διαδίκτυο, οι θιασώτες έφηβοι έρχονται σε επαφή με τα πιο αλλόκοτα γούστα του «live fast , die young». «Φλερτάρουν με το αλκοόλ και την παράλληλη χρήση φαρμάκων, με τις βίαιες επιθέσεις και με τον θάνατο όχι μόνο του εαυτού τους αλλά και την δολοφονία συμμαθητών ή συνανθρώπων.

Οι στίχοι από την Οδύσσεια είναι πάντα επίκαιροι:

«Κύκλωπα, αφού η ανθρώπινη σάρκα είναι η ευχαρίστησή σου, πιες και από το κρασί μας»

αν βέβαια ο Κύκλωπας είναι η παγκοσμιοποιημένη εποχή μας και το κρασί μας τα ίδια τα παιδιά μας.

Θανάσης Πάνου*

© schooltime.gr  Δημοσιεύτηκε από το Newsroom schooltime.gr | 21 Ιούλ 2016

Βιβλία του Θανάση Πάνου