Στην
συνέχεια προηγούμενης αναφοράς για τα έργα διαδρόμων στην Ακρόπολη παραθέτω:
1. Την δήλωση του κ. Κορρέ, προέδρου του
ΕΣΜΑ,
2. Την ανακοίνωση του Υπουργείου
Πολιτισμού,
3. Την δήλωση της κ. Μενδώνη Υπουργού ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
4. Τον σχολιασμό του θέματος από τον κ.
Σεκλιζιώτη Αρχιτέκτονα Τοπίου, (και εκ των συγγραφέων του βιβλίου που
παρουσίασα σε προηγούμενη ανάρτηση),
5. Την δήλωση της κ. Θεοδωρακάκη, γ. γ. της
Εθνικής Ομοσπονδίας Κινητικά Αναπήρων,
6. Την απάντηση σε συζήτηση από τον κ. Σεκλιζιώτη στην σελίδα του στο fb,
To7. Σημείωμα του Μάνου Στεφανίδη
1.
Δήλωση
του καθηγητή Μανόλη Κορρέ, Προέδρου της ΕΣΜΑ
"Οι νέες διαστρώσεις στην Ακρόπολη γίνονται σε αντικατάσταση
των έως τώρα διαστρώσεων, οι οποίες είχαν την αυτή σύσταση, δηλαδή κατάλληλη
μίξη χαλικιών άμμου και τσιμέντου, με παρόμοιες αποχρώσεις. Δυστυχώς, οι
επιφάνειες αυτές είχαν λόγω ηλικίας φθαρεί, σε βαθμό που η εξακολούθηση της
συντήρησής τους με τοπικά μπαλώματα να είναι ένα τελείως ανεπαρκές ημίμετρο. Οι
παλαιές αυτές διαστρώσει έγιναν το 1976 βάσει σχεδίων και με επίβλεψη του
αείμνηστου Γιάννη Τραυλού και είχαν ως κύριο γνώρισμα τη χρήση τεφρόχρωμου τσιμέντου
και την σχετικά αδρή κατεργασία της επιφάνειας. Το έργο ήταν ένα από τα πρώτα
που έπρεπε να γίνουν όταν μετά την πτώση της Δικτατορίας το Υπουργείο
Πολιτισμού (Υπουργός τότε ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τρυπάνης) εγκαινίασε (Μάϊος
1975) το μακρόπνοο πρόγραμμα για την συντήρηση και αποκατάσταση των μνημείων
της Ακρόπολης, αναθέτοντας το σχεδιασμό και την επίβλεψη σε μια διεπιστημονική
επιτροπή ειδικών (Επιτροπή Συντηρήσεως μνημείων Ακροπόλεως, στο εξής ΕΣΜΑ),
αποτελούμενη από τους Ι. Μηλιάδη, Γ. Δοντά, Χ. Μπούρα, Ι. Τραυλό, Σ. Αγγελίδη,
Θ. Σκουλικίδη, κ.α. Ο Γιάννης Τραυλός, προσέφερε τις γνώσεις του σε θέματα
αρχαιολογικής τοπογραφίας και την εμπειρία του ως καταξιωμένος αναστηλωτής. Ο
ίδιος προέκρινε το σκυρόδεμα όπως άλλωστε είχε πράξει και ο Πικιώνης σε
παρόμοιες εργασίες, με τη διαφορά ότι η διάστρωση στην Ακρόπολη δεν μπορούσε να
περιέχει ελεύθερη χρήση νέων ή αρχαίων μαρμάρων. Τα τυχαία σκορπισμένα αρχαία
μάρμαρα επί της οδού των Παναθηναίων, τον κεντρικό άξονα κίνησης των
επισκεπτών, από τα Προπύλαια έως τον Παρθενώνα έπρεπε να μετακινηθούν για να
συντηρηθούν και η οδός να διαστρωθεί επειδή ήδη ήταν ολισθηρή και δύσβατη,
πρόβλημα επιδεινούμενο συνεχώς λόγω της γοργής αύξησης του αριθμού των
επισκεπτών. Τα περιστατικά ολίσθησης και πτώσης επισκεπτών έως το 1976 ήταν
πολυάριθμα και όχι τυχαία υπήρχε σε ετοιμότητα εντός των Προπυλαίων ένα φορείο,
καλά ορατό στη βόρεια πλευρά της ανάβασης. Τα τελευταία χρόνια η φθορά της
υπάρχουσας διάστρωσης ήταν τόση, ώστε και πάλι να σημειώνονται ατυχήματα όπως
τα παλιά χρόνια. Έτσι μετά από πρωτοβουλία της ηγεσίας του Υπουργείου, η ΕΣΜΑ
και η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, επεξεργάσθηκαν κάποιες πρώτες
προτάσεις της Αρχαιολογικής Εφορείας Ακροπόλεως και κατέληξαν σε ό,τι σήμερα
εκτελείται, ως συνέχεια του παλαιού έργου του Ι. Τραυλού, αλλά με τις νέες
δυνατότητες της τεχνολογίας για ένα ακόμη καλύτερο αποτέλεσμα. Το ζήτημα της
ακριβούς οριοθέτησης των διαστρώσεων, ώστε να μη καλύπτονται μέρη του βράχου με
σημαντικά, αλλά λίαν δυσδιάκριτα αρχαιολογικά ίχνη παρόδιων μικρών μνημείων ή
και κάποιων κτισμάτων, δύσκολο όπως και στα χρόνια του Τραυλού, αντιμετωπίσθηκε
βάσει της έως τώρα αρχαιολογικής έρευνας με συνεργασία αρχαιολόγων και
αρχιτεκτόνων της Υπηρεσίας, με κύριο συντονιστή τον Μανόλη Κορρέ / τον
υπογράφοντα. Στην Παρούσα φάση το πρόγραμμά μας περιορίζεται στο πλέον επείγον,
την κεντρική οδό, και σε μια βοηθητική, αναγκαία για τη σύνδεση του κέντρου με
τον νέο ανελκυστήρα για άτομα με κινητικά προβλήματα.
Η παρούσα εργασία είναι αντιληπτή ως μέρος ενός ολικού σχεδίου για
την αποκατάσταση των αρχαίων επιφανειών, η οποία κατά πολύ θα βελτιώσει τις
συνθήκες θέασης των μνημείων (από το σύστημα αναφοράς που είχαν υπ’όψιν εκείνοι
που τα σχεδίασαν), αλλά εξ ίσου πολύτιμη θα είναι και η ασφάλιση έναντι φθοράς
των εισέτι εκτεθειμένων θεμελίων σε πλείστα εισέτι ανοικτά σκάμματα κυρίως της
Μεγάλης Ανασκαφής (1885-1891). Με αυτά τα έργα, των οποίων σχεδιασμός και
εκτέλεση υπόκεινται σε αρχές διεθνών για τα μνημεία συμβάσεων που ήδη είναι
ενσωματωμένες στην νομοθεσία πολλών χωρών όπως και της δικής μας, η κατάσταση
των πραγμάτων θα βελτιωθεί. Για τους παλαιότερους, όπως και εγώ, τέτοια έργα,
παρά την επιστημονική ορθότητα και την κοινωνική χρησιμότητά τους, συνεπάγονται
και απώλειες συναισθηματικής κυρίως φύσεως: εν προκειμένω κάτι από την παλαιά
ρομαντική εικόνα που πάντοτε θα συντηρώ στις αναμνήσεις μου (με ανάμεικτα
αισθήματα) θα χαθεί. Όμως ό,τι κυρίως επιβάλλεται σε κάθε περίσταση ανάληψης
ευθυνών είναι η στάθμιση οφέλους και απώλειας (που θα ήταν αχαριστία να μη τη
δεχόμαστε, όταν τα οφέλη είναι πολύ μεγαλύτερα). Με αυτή τη σύντομη αναφορά
νομίζω ότι δίδεται απάντηση σε ανησυχίες που νομίζω λόγω μη ενημέρωσης
εκφράσθηκαν από ευαίσθητους συμπολίτες μας".
2. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΠΟ Ηβελτίωση της επισκεψιμότητας των μνημείων
στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο
Πολιτισμού και Αθλητισμού. Με τα έργα αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών
στην Ακρόπολη, ο Ιερός Βράχος καθίσταται -για πρώτη φορά -απολύτως προσβάσιμος
όχι μόνον στα ΑμεΑ, αλλά και σε πολίτες με κινητικά ή άλλα προβλήματα υγείας.
Όταν ολοκληρωθούν και παραδοθούν στις 3 Δεκεμβρίου 2020, μαζί με το νέο, ασφαλή
υπερσύγχρονο ανελκυστήρα πλαγιάς, η εμπειρία της επίσκεψης στην Ακρόπολη θα
είναι τελείως διαφορετική.
Για την αποκατάσταση της αλήθειας σε ότι αφορά το έργο
των διαδρομών ΑμεΑ, διευκρινίζονται τα εξής:
Το έργο της διάστρωσης των διαδρομών δεν
αντιμετωπίζεται ως απλή συντήρηση του υφιστάμενου δικτύου, το οποίο άλλωστε
κατασκευάστηκε πριν τουλάχιστον πενήντα χρόνια με τις τότε κατασκευαστικές και
επιστημονικές παραδοχές. Είναι τμήμα της μελέτης για την αποκατάσταση των
εδαφών του αρχαίου ιερού του ακαδημαϊκού και προέδρου της Επιτροπής Συντήρησης
Μνημείων Ακροπόλεως κ. Μανόλη Κορρέ, του αρχιτέκτονα με την πληρέστερη γνώση
για το σύνολο των μνημείων επί του Ιερού Βράχου. Οι διαμορφώσεις,
οριζοντιογραφικά και υψομετρικά, ακολουθούν τα αρχαιολογικά δεδομένα,
αποκαθιστώντας τις αρχαίες χαράξεις της οδού των Παναθηναίων. Ο επισκέπτης θα
έχει για πρώτη φορά την εικόνα που είχαν οι αρχαίοι Αθηναίοι. Η οδός των
Παναθηναίων, που ξεκινάει από τα Προπύλαια και φτάνει στο ναό της Ρώμης και του
Αύγουστου, είχε διαστρωθεί, εκ νέου, με σκυρόδεμα το 1978 και επιστρώθηκε με το
ίδιο υλικό πολλές φορές έκτοτε για να επισκευαστεί η καλπάζουσα φθορά. Η
σχετική συζήτηση για τις διαδρομές των ατόμων με δυσκολία στην κίνηση είχε
ξεκινήσει τουλάχιστον από τα μέσα του 2018, χωρίς να υπάρξει καμία πρόταση.
Τα υλικά
Από τις 19 Μάιου 2020, οπότε το ΚΑΣ γνωμοδότησε
ομόφωνα για την εφαρμογή της σχετικής μελέτης, έως τον περασμένο Ιούλιο,
πραγματοποιήθηκε ενδελεχής έρευνα για τον καθορισμό σύγχρονων κατάλληλων
υλικών, τόσο από πλευράς σύστασης όσο και εμφάνισης. Κατά την αξιολόγηση
δοκιμαστικών εφαρμογών υλικών επί τόπου από την Επιτροπή Συντήρησης Μνημείων
Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ), ορισμένα απορρίφθηκαν λόγω αντοχής και άλλα λόγω εμφάνισης.
Επιλέχθηκε ως αισθητικά αποδεκτό το συγκεκριμένο σκυρόδεμα με περιεκτικότητα σε
τσιμέντο 12%. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι τεχνητός λίθος, αντίστοιχος με τα
υλικά που χρησιμοποιούνται για τη συμπλήρωση των μνημείων. Επισημαίνεται ότι
στην Ακρόπολη εκτελείται το συστηματικό έργο συντήρησης και αναστήλωσης των
μνημείων, το οποίο απαιτεί τη μεταφορά υλικών και μαρμάρων έως 10 τόνων, με
βαρέα οχήματα. Ως εκ τούτου οι διαδρομές πρέπει να είναι κατασκευασμένες από
υλικό υψηλής αντοχής που να προσδίδει σταθερότητα. Η ΕΣΜΑ συνεκτιμώντας τα
δεδομένα αποφάσισε την εφαρμογή του συγκεκριμένου νέου υλικού, αλλά μόνο στο
υφιστάμενο δίκτυο (που ήταν ήδη κατασκευασμένο με σκυρόδεμα) με ορισμένες
τροποποιήσεις απαραίτητες για την ένταξη του έργου σε μελλοντικές ανάγκες. Μία
από αυτές είναι η διεύρυνση της διαδρομής ανατολικά των Προπυλαίων, ώστε να
μπορεί να εξυπηρετήσει την διέλευση των εκατομμυρίων επισκεπτών, δημιουργώντας
δύο κατευθύνσεις εισόδου και εξόδου, που θα αποσυμφορήσει την κυκλοφορία, και
θα δώσει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να έχει καλύτερη εποπτεία των Προπυλαίων.
Παράλληλα η ΕΣΜΑ αποφάσισε η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως να
συνεχίσει την έρευνα για τον σχεδιασμό και καθορισμό υλικών και για τις
υπόλοιπες περιοχές της μελέτης, όπως τα πλατώματα θέασης των μνημείων, όπου οι
απαιτήσεις σε αντοχή είναι μικρότερες. Η έρευνα αυτή είναι σε εξέλιξη.
Ασφάλεια για το μνημείο και τους επισκέπτες
Η νέα διάστρωση παρέχει ομαλή και αντιολισθητική
επιφάνεια, απολύτως ασφαλή για τους επισκέπτες. Στο παρελθόν έχουν σημειωθεί
πολλά ατυχήματα εξαιτίας της κλίσης και της ολισθηρότητας του εδάφους.
Επιπλέον, στοχεύει στην προστασία του ίδιου του βράχου και των αρχαιολογικών
καταλοίπων. Πριν από την διάστρωση προηγήθηκε λεπτομερής τρισδιάστατη και
φωτογραμμετρική αποτύπωση, σε όσα σημεία του βράχου πρόκειται να καλυφθούν, με
αποτέλεσμα να είναι διαθέσιμη η πλήρης τεκμηρίωσή τους. Η χρήση ενός λιγότερο
ανθεκτικού υλικού θα απαιτούσε συχνή συντήρηση, που ως διαδικασία θα επιβάρυνε
το μνημείο. Η επέμβαση που εφαρμόζεται στην κατασκευή των διαδρομών είναι
πλήρως αναστρέψιμη. Μεταξύ του νέου υλικού και του υποστρώματος (βράχος)
παρεμβάλλεται ειδική μεμβράνη. Οι τομές που υπάρχουν στους αρμούς, επί της
ουσίας, επιτρέπουν την ολική ή τμηματική απομάκρυνση της διάστρωσης. Να
τονιστεί ότι σήμερα ακόμη το έργο είναι σε εξέλιξη. Επομένως η εικόνα είναι
εργοταξιακή και όχι η τελική. Απαιτούνται φινιρίσματα, κάλυψη των αρμών και
διαμόρφωση των τελικών επιφανειών.
Τα έργα αναβάθμισης στην Ακρόπολη εκτελούνται με την
ευγενική χορηγία και συνεργασία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ωνάση.
3.
Δήλωση
της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη
"Είμαστε σε μία εποχή, που φαίνεται ότι οι ειδικοί
αμφισβητούνται. Αμφισβητήθηκαν οι γιατροί. Αμφισβητούνται τώρα και οι
σημαντικότεροι αρχιτέκτονες, μηχανικοί και αρχαιολόγοι, οι οποίοι υπηρετούν
στην Επιτροπή Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, με κορυφαίο τον ακαδημαϊκό
καθηγητή Μανόλη Κορρέ, για τον οποίο, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι ο
απόλυτος γνώστης της Ακρόπολης και των μνημείων της. Αμφισβητούνται τα 17 μέλη
του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, τα στελέχη της Υπηρεσίας Συντήρησης
Μνημείων Ακροπόλεως, των οποίων το αναστηλωτικό έργο ουδέποτε έχει
αμφισβητηθεί, καθώς και οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού,
η Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων και η Διεύθυνση Προϊστορικών και
Κλασικών Αρχαιοτήτων, καθώς και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών.
Μόνον απορία και έκπληξη μπορεί να προκαλέσει το γεγονός ότι
κάποιοι χρησιμοποίησαν εικόνες εργοταξιακές, από το έργο της επίστρωσης των
διαδρομών στην Ακρόπολη, το οποίο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί -άρα δεν υπάρχει η
τελική εικόνα- και το οποίο, σε κάθε περίπτωση, είναι επιλογή συνειδητή και
προτεραιότητα για το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, εντασσόμενο στο
Εθνικό Σχέδιο για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων με Αναπηρία, προκειμένου το
κορυφαίο μνημείο, το σύμβολο του δυτικού Πολιτισμού να καταστεί προσβάσιμο στην
κοινωνία των τριών τρίτων. Όλοι έχουμε ίδια και ίσα δικαιώματα. Αυτό πρέπει να
γίνει συνείδηση σε όλους. Μόνο μικρόψυχοι μπορούν να θεωρούν ότι ένα έργο, το
οποίο εξασφαλίζει την απόλυτη πρόσβαση σε όλους τους συνανθρώπους μας, γίνεται
για να δημιουργήσει πρόβλημα στο κορυφαίο μνημείο μας.
Όπως έχω δηλώσει πολλές φορές, η εικόνα της Ακρόπολης είναι η
εικόνα της χώρας. Ολοκληρώσαμε τον φωτισμό και πήραμε μόνο εύσημα.
Ολοκληρώνεται, τις αμέσως επόμενες ημέρες, ο ανελκυστήρας πλαγιάς, ένα απολύτως
σύγχρονο έργο, πρότυπο στην κατηγορία του σε διεθνές επίπεδο. Τώρα εκτελείται
το έργο της επίστρωσης των διαδρομών. Μιλάνε κάποιοι για τσιμέντα. Ας
αναλογιστούν, ας δουν, ας ζητήσουν πληροφόρηση τι είναι αυτό το υλικό που
χρησιμοποιούμε. Είναι αρχιτεκτονικό σκυρόδεμα, η περιεκτικότητα του οποίου σε
τσιμέντο είναι μόλις 12%. Ένα ανθεκτικό υλικό μας είναι απαραίτητο, πρώτον, για
να διευκολύνουμε την κίνηση των αμαξιδίων. Δεύτερον, διότι τα αναστηλωτικά έργα
στην Ακρόπολη συνεχίζουν να εκτελούνται. Κινούνται στον Ιερό Βράχο μηχανήματα
πολλών τόνων για να μεταφέρουν φορτία πολλών τόνων. Επομένως, χρειάζονται ένα
στέρεο έδαφος αντοχής για να μην υπάρχουν ατυχήματα. Ένα στέρεο έδαφος, το
οποίο θα εξασφαλίζει συγχρόνως την αισθητική, η οποία επιβάλλεται να υπάρχει
στα συγκεκριμένα μνημεία. Και αυτό το υλικό επελέγη με βάση την μελέτη Κορρέ
και την μελέτη πολλών δειγμάτων υλικών.
Είναι η πρώτη φορά που γίνεται απολύτως αναστρέψιμη διάστρωση, που
προστατεύονται απολύτως τα όποια ίχνη του βράχου υπάρχουν σήμερα ορατά. Και για
πρώτη φορά αναδεικνύεται σε όλο της το εύρος, η οδός των Παναθηναίων. Μόνον
έτσι ο σημερινός επισκέπτης θα μπορεί βιωματικά, να αντιληφθεί το μεγαλείο του
Παρθενώνα και των λοιπών μνημείων, όπως το αντιλαμβανόταν ο αρχαίος Αθηναίος.
Όλα τα άλλα είναι fake news. Όλα τα άλλα είναι πληροφορίες που διακινούνται εκ
του πονηρού. Όλα τα άλλα εξυπηρετούν εγνωσμένες σκοπιμότητες. Όλα τα άλλα έχουν
στόχο να ζημιώσουν, όχι το Υπουργείο Πολιτισμού ή εμένα προσωπικά, αλλά τη χώρα
και μόνο τη χώρα".
Επέμβαση στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης...
(σχόλια του Σταμάτη Σεκλιζιώτη)
Τις τελευταίες ώρες γινόμαστε μάρτυρες των επεμβάσεων
στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης.......... κλπ..
Team-S
Landscape & Architecture
Επέμβαση στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης...
(σχόλια του Σταμάτη Σεκλιζιώτη)
Τις τελευταίες ώρες γινόμαστε μάρτυρες των επεμβάσεων
στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, στις οποίες παρουσιάζονται τα έργα χάραξης
διαδρομών για ΑμΕΑ και λοιπούς, με τσιμέντο, το δε Υπουργείο Πολιτισμού
ανακοινώνει τα σχέδιά του για τον Περιβάλλοντα χώρο με διαδρόμους, λέγοντας
στην ιστοσελίδα του, ότι:
«Προβλέπεται ακόμη η δημιουργία νέων διαδρομών και η
επίστρωση των υφισταμένων, η δημιουργία πλατωμάτων για την καλύτερη θέαση των
μνημείων, ενώ θα προστατευτούν τα ίδια τα μνημεία στα σημεία που φέρουν
λαξεύματα και αρχαιολογικά τεκμήρια"...
Τίποτε το μεμπτό, άγιοι οι σκοποί και ακόμα πιο άγια ή
μέριμνα για τους ΑμΕΑ και τους αφηρημένους στο περπάτημα ή τους επιρρεπείς στα
στραμπουλήγματα.... Όχι όμως τόσο άγιος ο σχεδιασμός και η μεθόδευση από όσα
τουλάχιστον διαβάζουμε από πλευράς διαδικασίας, υλικών και επεμβάσεων στον
χώρο....
Δεν θα γκρινιάξω, ούτε προτίθεμαι να ταυτιστώ κάνοντας
κριτική "θορύβου" τύπου Σπύρου Σούλη (ο γνωστός
τηλε-Αρχιτέκτονας....) ή του κομματικού δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη με
απόχρωση "πολιτικής άρνησης σε όλα", αλλά και τόσων άλλων που
ξαναβρήκαν την ευκαιρία να πουν τη γνώμη τους, περιλαμβανομένων του Ιγνάτιου
του "φούρναρη" στη γειτονιά μου, του Θεοκλή του "μανάβη", ή
της αυστηρής σε ζητήματα αρχαιολογίας Βερενίκης της κομμώτριας.......
Το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού κατατάσσει το έργο, σε
έργο "Ανάπλασης Περιβάλλοντος Χώρου" και έτσι είναι, μόνο που εδώ
πρόκειται για "εδική περίπτωση" και το έργο αφορά αρχαιολογικό
ανοικτό χώρο και μάλιστα τον υπ' αριθμό ένα σε επισκεψιμότητα Αρχαιολογικό χώρο
της Ελλάδος....
Εάν π.χ. διαδικαστικά το τρέχαμε με τον Νόμο 3316/05
(ΦΕΚ-42/Α/22-2-05) περί την "ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων
εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις" το
έργο θα απαιτούσε Μελέτη που θα έπρεπε να συνταχθεί από ομάδα Μελετητών των
Κατηγοριών:
(7) ήτοι Ειδικές Αρχιτεκτονικές Μελέτες (διαμόρφωσης
εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, αποκατάστασης μνημείων, διατήρησης
παραδοσιακών κτιρίων, οικισμών και τοπίου),
(16) Μελέτες τοπογραφίας (γεωδαιτικές,
φωτογραμμετρικές, χαρτογραφικές, κτηματογραφικές και τοπογραφικές) και με
Συμβούλους Μελετητές εκτός των 29 κατηγοριών του Νόμου, ήτοι Αρχαιολόγο,
Αρχιτέκτονα Τοπίου, Πολιτικό Μηχανικό εδαφομηχανικό, Πολιτικό Μηχανικό ειδικό
στην Αντοχή Δομικών Υλικών και πιθανώς με εμπειρία σε παρόμοια έργα που να
υπερβαίνει την δεκαετία...
Δεν γνωρίζω εάν από την "Αναθέτουσα Αρχή"
(ΥΠΠΟ) και βάσει του Νόμου 3316/05 έχουν ακολουθηθεί τα απαιτούμενα στο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ για τις "Διαδικασίες Σύναψης Συμβάσεων Μελετών και Παροχής
Υπηρεσιών"..., ώστε να προσκληθεί το ενδιαφέρον, να διεξαχθεί ο
Διαγωνισμός και να επιλεγεί η "καλύτερη ομάδα"... (σαν πολύ
"κανονικό" μου ακούγεται....).
Επίσης δεν γνωρίζω εάν η Αναθέτουσα Αρχή (ΥΠΠΟ) είχε
την δυνατότητα "από μόνη της" και με επάρκεια τεχνικής στελέχωσης, να
εκπονήσει τόσο εξειδικευμένες Μελέτες, πράγμα που το συνηθίζουν οι Δημόσιες
Υπηρεσίες, "ξεχνώντας" το Νομοθέτημα και παρακάμπτοντας αξιόλογα
γραφεία και ομάδες Μελετητών της Ελεύθερης Αγοράς..., με οτιδήποτε αυτό
σημαίνει από πλευράς ποιότητας έργου στην πράξη.
Πλην αυτού, συχνά οι Υπηρεσίες προχωρούν σε κατ'
ευθείαν αναθέσεις και κατά παρέκκλιση του Ν. 3316/05 με το αιτιολογικό της
"συντόμευσης", αποφεύγοντας τις διαδικασίες διαγωνισμού.
Προφανώς υπάρχει και Υπ. Απόφαση (Υπ. Περιβάλλοντος
& Χωροταξίας) όπου ορίζεται το πλαίσιο διενέργειας των αρχιτεκτονικών
διαγωνισμών και γενικά των διαγωνισμών μελετών με απονομή βραβείων, ενώ
αποτελούν και υποχρέωση τουλάχιστον για τα σχέδια ιδεών στις περιπτώσεις που
πρόθεση της διοργανώτριας αρχής είναι η σύνταξη της μελέτης από την ίδια....
Κατά κανόνα, οι κατ' ευθείαν αναθέσεις, οι
"υπηρεσιακές" εκπονήσεις Μελετών, ή οι δωρεάν μελέτες (στα πλαίσιο
χορηγίας έργων) έχει αποδειχθεί ότι υστερούν αισθητικά και γενικώς ποιοτικά,
γίνονται κυρίως για "επικοινωνιακούς" λόγους προβολής Υπηρεσιών,
Χορηγών και προσώπων ...., ενώ ως διαδικασίες και ως νοοτροπία,
αντιστρατεύονται το "ελευθέριο" επάγγελμα του Μελετητή, ο οποίος
μάλιστα καλείται από το Ελληνικό δημόσιο να εγγράφεται στα Μητρώα Μελετητών του
Ν. 3316/05 ώστε να διεκδικεί ανάθεση Μελετών του Δημοσίου, τις οποίες όμως το
Ελληνικό Δημόσιο ή τις εκπονεί (όπως συχνά τις εκπονεί...) και τις εγκρίνει
μόνο του (ελέγχων και ελεγχόμενος) , ή τις αναθέτει απ' ευθείας σε Μελετητές
της αρεσκείας του (συχνά με πολιτικά και "φιλικά" κριτήρια...)
παρακάμπτοντας ωμά την Νομοθεσία....
Σε ότι αφορά το έργο των διαδρόμων στον Βράχο της
Ακρόπολης, πέρα από κάθε πολιτικό "σύνδρομο" ή μιας νεομοδίτικης
"άρνησης" της εποχής μας για όλα και όλους και την επικρατούσα τάση
κριτικής κατά παντός (ευκολία που παρέχουν τα social media...), θα ομολογήσω
ότι θεωρώ το έργο άκρως απαραίτητο για λειτουργικούς λόγους (κυκλοφορία στον
χώρο και θέαση των μνημείων με άνεση και ασφάλεια), όμως θα πω ότι ΔΕΝ ΜΕ
ΕΝΘΟΥΣΙΑΖΕΙ "Αισθητικά".... Κάτι υπάρχει που με οδηγεί στο να μην το
αποδέχομαι οπτικά εύκολα σε έναν χώρο "βραχώδη με τραχύ δαπεδοτοπίο",
όπου ξαφνικά παρεμβαίνει το λείο, το γραμμικό τεθλασμένο, το χρωματιστό, οι
άφθαρτες γωνιές και οι κόχες, το κάτι "ξένο" μέσα στο πετρώδες και το
φαγωμένο από τον χρόνο όπως πορεύονταν και έτσι το συνήθισα, παρά τις δυσκολίες
να το περπατήσω....
Ίσως το καινούργιο να είναι ζήτημα συνήθειας, αλλά δεν
παύει να είναι και ζήτημα "αισθητικής". Η καλή (γενικώς) αποδεκτή
"αισθητική" μιας κατασκευής "προσθήκης", καλείται να μην
αλλοιώνει τον χαρακτήρα του παλιού, αλλά να εναρμονίζεται και να συνυπάρχει με
την προϋπάρχουσα εικόνα για την επίσης καλή λειτουργικότητα ενός χώρου... Η
καλή λειτουργία των διαδρόμων μένει να δοκιμαστεί με την χρήση...
Δεν ανέβηκα στον Βράχο για να περπατήσω τους νέους
διαδρόμους ή να σταθώ στα πλατώματα, αλλά με την πρώτη ευκαιρία θα το κάνω.
Είναι περισσότερο από σίγουρο ότι υπάρχουν και εναλλακτικές των όσων βλέπουμε
να συμβαίνουν, οι οποίες δεν φαίνεται να αναζητήθηκαν μέσα από Αρχιτεκτονικούς
Διαγωνισμούς, από κοσκίνισμα ιδεών, από ευρύτερη συμμετοχή "πολυδιάστατης
γνώσης" ειδικών επιστημόνων, κοινώς ανάμεσα από άλλες Προτάσεις χάραξης
διαδρόμων, είδος και σύσταση των υλικών....
Απλά η παραδοσιακή και η σύγχρονη τέχνη του
δαπεδοτοπίου (floorscaping) αποτελεί ένα τεράστιο κομμάτι της Αρχιτεκτονικής
και της Αρχιτεκτονικής του Τοπίου, γνωστό στον Αρχιτεκτονικό και τον Τεχνικό
κόσμο της χώρας. Προσφέρεται με αμέτρητες τεχνοτροπίες και με εκατοντάδες
τύπους δαπέδων και υλικών (για όλους τους χώρους, κατόπιν σχετικής
"ερευνητικής" μελέτης...), αρχίζοντας από τον μοναδικό Πικιώνη που
ταίριαζε τις πέτρες σε αγαπησιάρικα λιθόστρωτα σχήματα και γέμιζε τους αρμούς
με την ίδια πέτρα ή με μαρμάρινα ρετάλια, ή φτάνοντας στις φυσικές
ανισομεγέθεις πλάκες τραχιάς πέτρας όλων των χρωματισμών και μητρικών
πετρωμάτων προέλευσης, στις χτενιστές ανισομεγέθεις μαρμαρόπετρες για
αντιολισθητικά δάπεδα ανθεκτικά στην καταπόνηση και στις ακραίες συνθήκες,
μέχρι τα decks και τα αντιδιαβρωτικά εδαφικά μίγματα, σε όλες τις επιθυμητές
& προσαρμοστικές στο περιβάλλον αποχρώσεις (βλ.: self binding gravel), κ.
ά.
Αυτό που ήδη κατασκευάζεται θα πρέπει να ενθουσιάζει
τον επισκέπτη, τουλάχιστον να αποσπά την προσοχή ως αισθητικό στοιχείο συμβατό
με τον υπόλοιπο χώρο και όχι ως κάτι το ψυχρά λειτουργικό που εξυπηρετεί μόνο
την κίνηση... Ακόμη και η ίδια η κίνηση αποκτά ενδιαφέρον όταν συνοδεύεται από
στοιχειώδη αισθητική.... Η αισθητική είναι "υποκειμενική" και
"πολυπαραμετρική", αλλά όσοι την γνωρίζουν, ξέρουν να μελετούν και να
προσεγγίζουν το συμβατό και το επιθυμητό, προς μια γενικότερη αποδοχή...
Και για να μην με κατατάξουν αρκετοί στους
"αρνητές", επαναλαμβάνω ότι "σαφώς είναι αναγκαίοι οι διάδρομοι
στον ιερό βράχο" αλλά οι αιφνιδιασμοί δείχνουν να απουσιάζει κάτι...
Κάτι πιο μελετημένο, πιο συμβατό με τον χαρακτήρα του
χώρου, κάτι πιο "ελαφρύ" και φιλικό, κάτι που δεν θα προεξέχει τόσο
βάρβαρα από το φυσικό πέτρωμα (γεώτοπο ή γεωτοπίο...), κάτι το πιο
"παυσίπονο" οπτικά....!!
Τα μοναδικά στον κόσμο μνημεία κτίσματα του Βράχου,
κάποιοι τα επέλεξαν να στέκονται αξιωματικά (με μαθηματική ακρίβεια) πάνω στο
δάπεδο του Ιερού Βράχου από φυσική κροκαλοπαγή στρώση, που με τη σειρά της
επικάθεται σε ασβεστόλιθο και στον Αθηναϊκό φλύσχη στα βαθύτερα... Την φυσική
επιφανειακή στρώση επιβάλλεται να βρίσκεις τρόπους να μην την
"τσιμεντώνεις", αλλά και βαθύτερα να μην παρεμβαίνεις...., και όταν
παρεμβαίνεις να φαίνεται ότι δεν το κάνεις, ή το κάνεις ανεπαίσθητα,
"σβηστά", ή με πολύ προσωρινές κατασκευές χωρίς πληγές...
Και δεν περιμένω απαντήσεις για τις
"μελετητικές" διαδικασίες...
Τελευταία υλοποιούνται κάποια έργα και ύστερα
μαθαίνουμε για την τήρηση ή την μη τήρηση των διαδικασιών, διαγωνισμών και
αναθέσεων...
Σ. Σεκλιζιώτης
5.
ΚΟΡΙΝΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΑΚΗ:Της Ακρόπολης γίνεται σήμερα.
Της
Ακρόπολης γίνεται σήμερα. Στο επίκεντρο της κουβέντας τα τσιμέντα. Λοιπόν,
τσιμέντα υπήρχαν, ριγμένα όπως όπως, μη λειτουργικά και κακάσχημα. Εμείς ως
Εθνική Ομοσπονδία Κινητικά Αναπήρων ζητούσαμε διαχρονικά να δημιουργηθεί
αλυσίδα προσβασιμότητας σε όλη τη διαδρομή από τον πεζόδρομο της Διονυσίου
Αρεοπαγίτου μέχρι και πάνω, στο χώρο του μνημείου. Εκφράσαμε το αίτημα σε
συνάντηση με τον ΓΓ του υπ Πολιτισμού από τους πρώτους μήνες αυτής της
κυβέρνησης. Και μου είχε κάνει εντύπωση το ότι ο ΓΓ συμφώνησε και υπερθεμάτισε.
Μου διηγήθηκε μάλιστα τις σκηνές που είχε ζήσει προσφάτως όπου σε κάποια
εκδήλωση, κινδύνεψαν πολλοί επίσημοι, τρίτης ηλικίας, να πέσουν. Συζητώντας,
αλλά και γραπτά, προτείναμε είτε ξύλινους διαδρόμους, είτε
"γυάλινους" , είτε καλύτερα από όποιο υλικό σύγχρονης δόμησης υπάρχει
που δεν θα είναι άσχημο και αταίριαστο. Δυστυχώς μιλάγαμε σε κλειστά αφτιά.
Είμαι λοιπόν αντίθετη στην τσιμεντόστρωση όπως τη βλέπω στις φωτό που
κυκλοφορούν. Θεωρώ ότι δεν ταιριάζει στο χώρο.
Και το ότι
προϋπήρχε τσιμέντο, δεν λέει κάτι. Δεν είναι δικαιολογία. Δεν θα πέσουμε στον
γκρεμό, επειδή έπεσαν οι προηγούμενοι. Κατά τη γνώμη μου έπρεπε να ξηλωθεί το
υπάρχον τσιμέντο και να φτιαχτούν διάδρομοι από άλλο υλικό. Χωρίς να είμαι
ειδική, μου έρχεται στο μυαλό το "γυάλινο" δάπεδο στην αυλή του
Μουσείου της Ακρόπολης, που επιτρέπει τη θέα στα ευρήματα του ισογείου. Για
μένα είναι απορίας άξιον το πώς η αρχαιολογική, η οποία δεν επιτρέπει να μπει
... "καρφί" σε άλλα μνημεία, προτιμώντας να χαθούν (στα Κύθηρα που
ξέρω, δεκάδες ξωκλήσια καταρρέουν γιατί η αρχαιολογική δεν επιτρέπει την
αναστήλωσή τους, αφού εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της και αυτή δεν έχει χρήματα
και προτιμά να πέσουν παρά να μπει τσιμέντο) επέτρεψε την τσιμεντόστρωση στην
Ακρόπολη. Επίσης να σημειώσω ότι η αρχαιολογική δεν επιτρέπει καν την
επιδιόρθωση του καλντεριμιού που οδηγεί στην είσοδο προς την Ακρόπολη, όπως και
του καλντεριμιού που οδηγεί στο Ηρώδειο, με γέμισμα από το όποιο ειδικό υλικό
απαιτείται. Το γέμισμα την ενοχλεί. Το τσιμεντάρισμα δεν την ενόχλησε. Τρομάζω
τέλος, γιατί έχουμε ζητήσει ως ΕΟΚΑ, τη δημιουργία ενός προσβάσιμου διαδρόμου
από ξύλο ή γυαλί, σε όλη τη διαδρομή από την Διονυσίου Αρεοπαγίτου ως την
είσοδο για το αναβατόριο, διορθώνω, τον αναλκυστήρα πλαγιάς, που θα ήταν
έτοιμος τον Ιούλιο κι ακόμα ετοιμάζεται. Και τρομάζω γιατί αν κάνουν κι εκεί
τσιμεντένιο διάδρομο, θα μας μισήσετε όλοι εμάς τους ΑμεΑ και με το δίκιο σας.
& Filio Kazara ....
όχι και τόσο οικονομική η λύση (πρόκειται για ακριβή
εργολαβία), αλλά το "οπτικά αντισυμβατικό" παράγει αρνητικά
συναισθήματα, ενώ έντονα παραπέμπει σε μια δική τους αισθητική που δεν
καταφέρνει να επιβληθεί.. Εύχομαι να μην επακολουθήσει των διαδρόμων καμιά
διακοσμητική επέμβαση που θα δώσει την χαριστική βολή.... Προφανώς και υπήρχαν
εναλλακτικές, αρκεί να τις ήξεραν και να τις μελετούσαν αλλά και να τις
εφάρμοζαν "ξηλώνοντας παντού" το παλιό φθαρμένο σκυρόδεμα και
καθαρίζοντας τον χώρο πριν οποιαδήποτε εφαρμογή της νέας ιδέας..... Το νέο
τσιμέντο σε πάχος, σε ιδιαιτερότητα μίγματος, σε μήκος και σε εμβαδόν, πάντα θα
ήταν η "χαρά του εργολάβου" χωρίς να πιστοποιείται το όφελος σε
επισκεψιμότητα αλλά και η διαφημιζόμενη μακροβιότητα του... Τα ατυχήματα θα
μπορούσαν να μηδενιστούν ή να ελαχιστοποιηθούν και με την οποιαδήποτε άλλη
εναλλακτική... Το νέο τσιμέντωμα δεν αποκλείει τελείως το ατύχημα... Οι
διάδρομοι (υπερυψωμένοι αρκετά από την φυσική στάθμη του εδάφους) ως στατικά
στοιχεία χαρακτηριστικού όγκου, μεγέθους επιφανειών και χρώσης, διαιρούν τον
χώρο σε τρεις λοβούς (βλ. επίσης: https://www.youtube.com/watch?v=Px1yLUWvgRY)
οι οποίοι λοβοί δείχνουν να μην επικοινωνούν μεταξύ τους τεμαχίζοντας τον χώρο
χωρίς λόγο (πιστεύω να μην τίθεται θέμα αλλά πάντως να πρόβλεψαν οι εργολάβοι
να αφήσουν διόδους κάτω από τους διαδρόμους για ώρα ανάγκης, με θάψιμο κάποιων
μεγάλου διαμετρήματος σωληνώσεων διέλευσης καλωδίωσης ή φυσικής
στράγγισης...).. Το φυσικό στράγγισμα του χώρου εύχομαι να μην επηρεαστεί από
τους διαδρόμους και τον τεμαχισμό του χώρου στους τρείς λοβούς...
Ο Αρχιτέκτων Δρ Μιχάλης Λεφατζής (του ΥΠΠΟ) στο
βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=dxgHk2WFxrM...,
τονίζει ότι στην αρχαία Παναθηναϊκή οδό δεν υπήρχε ποτέ το ξύλο, αν και σε
σύγχρονες κατασκευές που προϋπάρχουν στον Βράχο (Προπύλαια) ήδη υπάρχει
εκτεταμένο deck από ξύλο..., αλλά το ξύλο και το γυαλί επίσης υπάρχουν σε
πολλούς αρχαιολογικούς χώρους της χώρας...
Επίσης στο βίντεο επαναλαμβάνεται από τον Κύριο Μ.
Λεφατζή ότι "γίνεται αποκατάσταση της Παναθηναϊκής οδού"..., μιλώντας
όμως για αποκατάσταση Παναθηναϊκής οδού με σύγχρονη "τσιμεντόστρωση",
δεν ξέρω εάν ο όρος "αποκατάσταση" ταιριάζει... Ο όρος restoration
φέρει και το περιεχόμενο της αντιγραφής ή της εξομοίωσης του νέου με το παλιό
(σε μέγεθος, σχήμα, υφή, όγκους, υλικά, χρώματα και χρήσεις...)...
Θα μπορούσε η διαδρομή να είναι διπλής (στην ίδια
χάραξη) κατασκευαστικής χρήσης, π.χ. ξεχωριστά για ΑμΕΑ και για τους υπόλοιπους
κατά μήκος, με λιγότερα τσιμέντα και με μικρότερες επιφάνειες... Όλα τα
ζητήματα είναι θέμα Μελέτης από "διεπιστημονική ομάδα" και ποτέ ολίγων
ανθρώπων της ίδιας ειδίκευσης, χωρίς βέβαια (προς Θεού) να αποκλείονται οι
Υπηρεσιακοί Παράγοντες....
