Μία πρόταση προς τα μέλη του λεγόμενου «Πνευματικού Κέντρου» του Δήμου μας και την αντιδήμαρχο πολιτισμού: Επειδή χρησιμοποιείτε στον τίτλο σας το όνομα ενός ευαίσθητου συμπολίτη μας που έδωσε πολλά, του Ηλία Κατσούλη, καλείστε να ευαισθητοποιηθείτε σε μια προγραμματική πολιτισμική προσφορά, μαθαίνοντας και από γείτονες που σέβονται και την έννοια πολιτισμός.
Ας διαβάσετε σήμερα την περιγραφική αναφορά της Μελίνας Σιδηροπούλου στο ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. Αναφέρεται στο Φεστιβάλ ΠΡΙΜΑΡΟΛΙΑ και η συνοπτική παρουσίασή του έχει ως τίτλο ‘‘Η ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ – Σε μια παράξενη εποχή, έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες δίνουν την δική τους ερμηνεία στην έννοια της μετακίνησης, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων στο Αίγιο’’.
Οι παραπάνω υπεύθυνοι πρέπει να μελετήσουν καλά το κείμενο για το φεστιβάλ, αρκετές φορές για να τους μείνει κάτι από μια συνθετική σκέψη και μεθόδους συγκρότησης πολιτισμικών γεγονότων . (Ας ρίξουν και μια ματιά εδώ, http://www.tinakanoume.gr/2020/06/blog-post_6.html και στην ένθετη φωτογραφία άρθρου μου του 2006).
*Πριμαρόλια ονομάζονταν τα πρώτα πλοία φορτωμένα με τη νέα σοδειά της μαύρης σταφίδας που έφευγαν προς τα λιμάνια της Ευρώπης.
Υπάρχει διορθωτικό για το ‘‘λάθος’’ της άγνοιας και άπνοιας που εμποδίζει την τοπική πνευματική κίνηση; Είναι η αναζήτηση της γνώσης, η έρευνα, η κούραση της μάθησης.
Φεστιβάλ Πριμαρόλια
2020
“Κινητικότητες / Mobilities”
12 – 30 Σεπτεμβρίου 2020, Αίγιο
Ο Δήμος
Αιγιαλείας, η Δημοτική
Κοινωφελής Επιχείρηση Αιγιαλείας και η Πριμαρόλια ΑΜΚΕ, σε σύλληψη
και σχεδιασμό της τελευταίας, διοργανώνουν το 2ο Φεστιβάλ
Πριμαρόλια, 12-30 Σεπτεμβρίου στο Αίγιο.
Το Φεστιβάλ
Πριμαρόλια έχει ως άξονα και οδηγό την πλούσια ιστορία της
μαύρης σταφίδας στον τόπο. Το πολύτιμο νόμισμα της πόλης του Αιγίου και της
ευρύτερης περιοχής αποτέλεσε και αποτελεί κινητήριο δύναμη του εμπορίου, της
οικονομίας του τόπου και του πολιτισμού της. Όπως πέρσι, έτσι και φέτος στο
πλαίσιο του Φεστιβάλ διοργανώνεται σειρά εικαστικών, πολιτιστικών και
εκπαιδευτικών δράσεων γύρω από τη θεματική «Κινητικότητες»
(Mobilities) με κορωνίδα την έκθεση σύγχρονης τέχνης «Εικόνες
ενός Επιπλέοντος Κόσμου» (Images of a Floating
World) στην οποία συμμετέχουν καλλιτέχνες από την Ελλάδα, τη Μεγάλη Βρετανία
και την Ιταλία.
Θεματική του 2ου Φεστιβάλ Πριμαρόλια αποτελεί
η έννοια της κινητικότητας καθώς το όνομα του Αιγίου προέρχεται από το ομηρικό
ρήμα αΐσσω που
σημαίνει: «θέτω σε κίνηση,
κινούμαι ορμητικά». Η έννοια της κινητικότητας είναι σύμφυτη
με το Αίγιο, καθώς η πόλη έχτισε υδάτινους διαύλους με λιμάνια της Ελλάδας και
του εξωτερικού μέσω της διαχρονικής εμπορικής, διατροφικής, ιστορικής,
κοινωνικής και πολιτιστικής αξίας της μαύρης σταφίδας. Η έκθεση φέτος εστιάζει
λοιπόν στην κινητικότητα και τιτλοφορείται «Εικόνες ενός Επιπλέοντος Κόσμου» σε
ελεύθερη απόδοση του ιαπωνικού όρου «ουκίγιο-ε». Την εποχή που ξεκινούσε και
εδραιωνόταν το ταξίδι της μαύρης σταφίδας στα λιμάνια του εξωτερικού, στα ίδια
λιμάνια κατέφθαναν έργα εμβληματικών Ιαπώνων καλλιτεχνών- όπως του Χοκουσάι-
επηρεάζοντας βαθιά το έργο των Ευρωπαίων δημιουργών.
Φέτος στην έκθεση σύγχρονης τέχνης συμμετέχουν εννιά σύγχρονοι
εικαστικοί καλλιτέχνες από την Ελλάδα,
τη Μεγάλη Βρετανία και την Ιταλία. Με
αλφαβητική σειρά πρόκειται για τους: Susan
Collins, Francesco Kiais, Κατερίνα Αθανασοπούλου, Θόδωρος Ζαφειρόπουλος,
Γιάννης Κρανιδιώτης, Βιργινία Μαστρογιαννάκη, Βασίλης Μπαλάσκας, Λήδα Παυλή,
Βασίλης Ψαρράς. Στο πλαίσιο της έκθεσης οι δημιουργοί θα παρουσιάσουν σειρά
νέων έργων που προέκυψαν από τη συνομιλία τους με τον τόπο του Αιγίου. Τα έργα
–ψηφιακή τέχνη, διαδραστικά γλυπτά, performance art, εγκαταστάσεις και
εικαστικά film– πραγματεύονται τις έννοιες της συλλογικής μνήμης, του νερού,
του ταξιδιού και της καρποφορίας μέσα από ένα διεπιστημονικό και
διακαλλιτεχνικό πρίσμα. Η έκθεση αποκτά τοποειδικό χαρακτήρα καθώς αναπτύσσεται
στο κτήριο «Κανελλόπουλου-Κριτσωταλάκη», μία από τις πιο παλιές σταφιδαποθήκες
της πόλης, που αποτέλεσε σταθμό στη βιομηχανική ιστορία της και στο πολιτιστικό
της γίγνεσθαι. Πρόκειται για ένα κτήριο που χτίστηκε στις αρχές του 1900 και
χρησιμοποιήθηκε ως σταφιδαποθήκη, γραφείο και κατοικία επιδραστικού
σταφιδεμπόρου της περιοχής, ενώ αποτέλεσε σκηνικό για τις παγκοσμίου φήμης
ταινίες του Θεόδωρου Αγγελόπουλου «Μελισσοκόμος» και «Θίασος».
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα λάβουν χώρα στις 12 Σεπτεμβρίου.
Παράλληλα με την έκθεση θα παρουσιαστεί σειρά εκδηλώσεων που αφορούν τον
σύγχρονο πολιτισμό, εκπαιδευτικά προγράμματα και ομιλίες για τη μαύρη σταφίδα
ως στοιχείο πολιτιστικής κληρονομιάς και συλλογικής μνήμης για ολόκληρη την
Πελοπόννησο, σε συνεργασία με το ΕΑΠ
– Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και την Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.
Φέτος ο φορέας Πριμαρόλια ΑΜΚΕ εγκαινιάζει τη συνεργασία του
με τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Η
παράσταση «Μαμ Μαμ, ένα μαγικό δείπνο» και το εργαστήριο «Σώμα και αντικείμενο»
πραγματοποιούνται στο Φεστιβάλ Πριμαρόλια 2020 με την υποστήριξη της Στέγης του
Ιδρύματος Ωνάση – πρόγραμμα «Εξωστρέφεια», σε σύλληψη και χορογραφία της
Παναγιώτας Καλλιμάνη.
Στο πλαίσιο του 2ου Φεστιβάλ
Πριμαρόλια θα παρουσιαστεί σε πρώτη προβολή το ντοκιμαντέρ «Πριμαρόλια:
Το ταξίδι της μαύρης σταφίδας στον χρόνο» (2019, 72’) σε σκηνοθεσία
του Παν. Κακαβιά, παραγωγή της KFilms και
συμπαραγωγή των ΕΡΤ
Α.Ε. και COSMOTE
TV. Η ταινία, η οποία επιλέχθηκε να συμμετέχει στο 22ο Φεστιβάλ
Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, πραγματεύεται το ταξίδι της μαύρης σταφίδας, του ελληνικού
«μαύρου χρυσού», μέσα στον χρόνο, ενώ καταγράφει και την έκθεση σύγχρονης
τέχνης του Φεστιβάλ Πριμαρόλια 2019 στο Αίγιο.
// Ενδιαφέρουσες πληροφορίες γύρω από τη σταφίδα
«Πριμαρόλια»:
Πριμαρόλια ονομαζόταν η αναχώρηση των πρώτων καραβιών, φορτωμένων με τη νέα
σοδειά σταφίδας. Τα καράβια σάλπαραν μέσα σε εορταστική ατμόσφαιρα με μουσικούς
να παίζουν στην προβλήτα και τον πληθυσμό να συγκεντρώνεται στο λιμάνι για να
αποχαιρετίσει το πλήρωμα. Επιστρέφοντας τα καράβια αυτά έφερναν «πλούτον και πολιτισμόν από την
Εσπερίαν», χρηματοδοτώντας κατά μεγάλο ποσοστό το νεοσύστατο
μετεπαναστατικό ελληνικό κράτος, τις υποδομές του, τα λιμάνια και τις πόλεις
του εξασφαλίζοντας καλύτερη ποιότητα ζωής για τους πολίτες.
Τον 19ο αιώνα η εμπορική σύνδεση περιοχών της Ελλάδας με άλλα
ευρωπαϊκά λιμάνια δημιούργησε δεσμούς με ανερχόμενα αστικά κέντρα και ξένες
κουλτούρες. Περιοχές όπως το Αίγιο, η Πάτρα, ο Πύργος, η Καλαμάτα, η Κόρινθος,
η Ζάκυνθος επικοινωνούσαν με λιμάνια της Ευρώπης. Οι θάλασσες ανέκαθεν
λειτουργούσαν ως δίαυλοι επικοινωνίας, κομίζοντας πολιτιστικά ερεθίσματα κι
αναφορές σε ξένες κουλτούρες και νοοτροπίες.
// Λέξεις
Στο γλωσσάρι
(https://primarolia.com/corinthian_currant/glossary/) καταγράφουμε διαρκώς
λέξεις που σχετίζονται με τον κύκλο της σταφίδας, όπως π.χ. το «κουτρούλι: Η
διαδικασία της ανάσκαψης του χώματος ανάμεσα στις αράδες και της συσσώρευσής
του σε μικρούς λοφίσκους» ή το «Σύσιμο: Το αναποδογύρισμα των απλωμένων στο
αλώνι σταφυλιών έτσι ώστε να ωριμάσει εξίσου από όλες τις πλευρές» ή η «Μάκινα:
Ογκώδες μηχάνημα με ξύλινο περίβλημα για την πραγματοποίηση του μακιναρίσματος,
της διαλογής της σταφίδας”.
// Παραγωγή και παραγωγοί σήμερα
Η κορινθιακή μαύρη σταφίδα αποτελεί το
κύριο εισόδημα για χιλιάδες παραγωγούς της Αιγιάλειας, όπου παράγεται η
κορυφαία ποιότητα σταφίδας με την ΠΟΠ ονομασία «ΒΟΣΤΙΤΣA». Πρόκειται για ένα
πολύτιμο παραδοσιακό Ελληνικό προϊόν με εξαγωγικό κυρίως χαρακτήρα (εξάγεται
κατά 95% σε χώρες όπως Αγγλία, Ολλανδία κ.ά.) που έχει διαδραματίσει σημαντικό
ρόλο στην οικονομία της Ελλάδας, ιδίως για τις περιοχές στις οποίες ευδοκιμεί.
Πρόκειται για υπερτροφή. Η υψηλή διατροφική της αξία και οι ευεργετικές
ιδιότητες έχουν αποδειχθεί επιστημονικά σε σχετικές έρευνες. Η παγκοσμίως
γνωστή Κορινθιακή Σταφίδα με το όνομα “VOSTIZZA” καλλιεργείται αποκλειστικά
στην ημιορεινή και ορεινή περιοχή της Αιγιάλειας και διακρίνεται για το υπέροχο
άρωμα και την μοναδική γεύση της.
Πριμαρόλια ΑΜΚΕ
Ίδρυση
Η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία Πριμαρόλια ιδρύθηκε
το 2019 με βασικό της αντικείμενο την ιστορία και τον πολιτισμό της
κορινθιακής-μαύρης σταφίδας καθώς και τη δικτύωση των περιοχών παραγωγής στην
Ελλάδα και των χωρών και λιμανιών εισαγωγής της μαύρης σταφίδας στην Ευρώπη.
Τομείς ενδιαφέροντος
1. Προϊόν [Προϊόν και διατροφή]: Μοναδικότητα
προϊόντος // Διατροφική αξία – super food // Γαστρονομία.
2. Ιστορία [Μύθος και ιστορία]: Από την αρχαιότητα στο
σήμερα // Από τον πλούτο στην καταστροφή.
3. Πολιτισμός [Τέχνη και πολιτισμός]: Οι γιορτές της
σταφίδας // Η αρχιτεκτονική της σταφίδας // Ο πολιτισμός της σταφίδας // Τα
αρχεία της σταφίδας // Πριμαρόλια, χθες και σήμερα.
4. Δικτύωση [Δρόμοι της μαύρης σταφίδας]: Δικτύωση των
λιμανιών – Δρόμοι της μαύρης σταφίδας // Διακρατικές συμφωνίες και κοινές
δράσεις.
Στόχος
Ανάδειξη διατροφικής αξίας // Προώθηση κατανάλωσης //
Ένταξη στους καταλόγους UNESCO και Cultural Routes of the Council of Europe //
Εξασφάλιση σχετικών χρηματοδοτήσεων και υποστήριξης.
Δράσεις
Προώθηση κατανάλωσης και δη της συνειδητής // Ανάδειξη
γαστρονομίας της σταφίδας // Ανάπτυξη νέων δράσεων πολιτισμού και ψυχαγωγίας //
Φεστιβάλ Πριμαρόλια // Έρευνα αρχείων και τεκμηρίωση // Δημιουργία εκδόσεων //
Συνέδρια και ενημερωτικές εκδηλώσεις // Προτάσεις δημιουργίας πραγματικών /
εικονικών μουσείων, ανεύρεσης και συλλογής υλικού κ.λπ. // Δράσεις αύξησης
τοπογνωσίας και ένταξη μαθημάτων στο σχολικό πρόγραμμα // Δημιουργία
εργαστηρίου και εκπαιδευτικού υλικού για μαθητές // Αξιοποίηση/ αναβάθμιση
υπαρχουσών υποδομών (κτήρια, αποθήκες, συλλογές κ.ά).
Χρηματοδότηση
Τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα (LEADER κ.ά) //
Διακρατικές συνεργασίες // Ευρωπαϊκά διασυνοριακά/ εδαφικής συνεργασίας
(INTERREG κ.ά.) // Πρόγραμμα “Δημιουργική Ευρώπη” // Δήμοι περιοχών της
σταφίδας // Έσοδα από παροχή υπηρεσιών // Χορηγίες και δωρεές.
Επιδιωκόμενη υποστήριξη
Υπουργεία ΥπΑΑΤ, ΥπΠοΑ, ΥπΤο // Δήμοι περιοχών της
σταφίδας // Αναπτυξιακές εταιρείες περιοχών της σταφίδας.
