Το μεγάλο πρόβλημα του Δήμου, αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης γενικότερα είναι η ανεπάρκεια σχεδιαστικών ικανοτήτων. Αποτελεί ωστόσο προϋπόθεση η κατάκτηση συνείδησης θεσμικής ευθύνης από τους κατόχους των πολιτικών διευθύνσεων του Δήμου, από τους κατέχοντες τα κεντρικά γραφεία μέχρι και τις μικρότερες αντιπολιτεύσεις.
Η απουσία μίας αντίληψης ευθύνης και σεβασμού και προς τα μέλη της Επιτροπής Διαβούλευσης αποδεικνύεται από το γεγονός ότι δύο κείμενα αναφερόμενα σε προϋπολογισμό και τεχνικά έργα για το 2020 δόθηκαν κατά την διάρκεια της συνεδρίασης. Πέρα από αυτό δεν χορηγήθηκε μία αιτιολογική έκθεση, (απουσία τέτοιας εισήγησης και στο Δημοτικό Συμβούλιο), που να ισχυροποιεί τις επιλογές που οδηγούν στις κατανομές και την αξιολογημένη ιεράρχηση των έργων, που προτείνονται.
Οι κατευθύνσεις του τεχνικού προγράμματος και του προϋπολογισμού πρέπει να υποστηρίζουν τον Στρατηγικό Σχεδιασμό του Δήμου. Επιπρόσθετα, πρέπει να απαντούν α) σε ποιους τομείς της οικονομίας επενδύουμε και β) ποιους συντελεστές παραγωγής θα θέσουμε ως βάση εκκίνησης μίας ανορθωτικής πορείας.
Σε συνθήκες κοινωνικής και παραγωγικής αποδιάρθρωσης η απάντηση πρέπει να δοθεί από την επαναπρόταση του Δήμου ως ένα λειτουργικό τοπικό σύστημα και στα δύο συνθετικά του μέρη, τους δύο πρώην δήμους, που τον αποτέλεσαν.
1. Κάθε υποδομή έχει ως αποστολή την δημιουργία δικτύων, στην υπηρεσία της κοινωνικής και παραγωγικής βιωσιμότητας. Η άρση ασυμμετρίας παραλίας-ενδοχώρας πρέπει να επιδιωχθεί με επένδυση υποδομών, κυρίως επικοινωνιακών στην ενδοχώρα, με δρόμους και υπηρεσίες, γιατί εκεί βρίσκεται ένας παραγωγικός χώρος σε απαξίωση. Στην ενδοχώρα απαιτούνται ποσοτικές επενδύσεις, ενώ στην παραλιακή ζώνη, επενδύσεις ποιοτικοποίησης του οικιστικού τοπίου.
2. Στην διάρκεια της συζήτησης στην επιτροπή διαβούλευσης ετέθη το ζήτημα των αγροτικών αρδεύσεων. Συζητήσεις και λόγος πολύς περί νερών, αλλά ας επανέλθει η λογική. Το νερό είναι ένα από τα μέσα που χρειαζόμαστε για την αγροτική παραγωγή. Δεν μπορούμε να μιλάμε συνεχώς για τα νερά και να μην γίνεται ποτέ μία συζήτηση για αυτά που η άρδευση υπηρετεί: τα προϊόντα. Πέρασε ο καιρός των μαζικών προϊόντων χωρίς ποιότητα, χωρίς ταυτότητα, στο τσουβάλι ή στην κάσσα. Απαιτείται παραγωγική συνείδηση με υψηλή ένταση γνώσης και με την εισαγωγή της λογικής της «αριστείας» του προϊόντος. Έχουμε ανάγκη διατροφικής γεωργίας ποιοτικών σταθερών για την αυτοκατανάλωση και τις εξαγωγές.
3. Σήμερα είναι λίγα τα κεφάλαια, που διαχειρίζεται ο Δήμος για τεχνικά έργα. Ωστόσο, με τις αντιλήψεις που κυριαρχούν και που διακρίνουμε στους περισσότερους δήμους, και πολλά αν είχαν, θα τα σκόρπιζαν σε πολλά και ανιεράρχητα μικροέργα, που καμία αποδοτικότητα δεν θα είχαν. Όμως, οι σύγχρονες αντιλήψεις αποδίδουν στην ανασυγκρότηση των κοινωνικών σχέσεων το σπουδαιότερο κεφάλαιο, και στην γνώση και την οικονομία του πολιτισμού τις βάσεις μίας μεταβιομηχανικής και μεταχρηματιστικής εποχής. Η κοινή συνείδηση εντοπιότητας και ένας ορίζοντας κοινών στόχων, το πολιτισμικό κεφάλαιο, το ιστορικό κληροδότημα, οι τέχνες, τα γράμματα, και ο υλικός πολιτισμός, όπως ο οινογαστρονομικός, με καινοτομικές προτάσεις θα συντελέσουν σε ένα πεδίο συλλογικής αναφοράς, μία νεοκοινοτιστική αντίληψη του δήμου. Είναι απαραίτητο οι εκπαιδευτικοί και πολιτισμικοί θεσμοί να επεξεργαστούν και δρομολογήσουν την επανασχέτιση της κοινωνίας με τον συμβολοποιημένο χώρο της.
Δυστυχώς, οι κοινωνίες μας στους δήμους, περιθωριοποιημένες και σε συστήματα μικροεγωϊσμών και κομματοϋπαλληλίας, δεσμευμένες από άγνοια των αιτίων της παρακμής, σέρνονται χωρίς δυνατότητες να συγκροτήσουν αυθεντικές ηγεσίες και συλλογικά υποκείμενα πολιτικής αυτοπαραγωγής.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ: Οι παραπάνω απόψεις κατατέθηκαν στις 11 Δεκεμβρίου 2019 στην Επιτροπή Διαβούλευσης του Δήμου, στην οποία μετέχω μετά από πρόταση της Σύμπραξης Δημοτών - του Φ. Μπρακούλια. Από την συζήτηση εκεί αλλά και στο Δημοτικό Συμβούλιο διαφαίνεται η απουσία αφετηριών στην ιεράρχηση έργων. Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν γνωρίζουν τα βασικά προαπαιτούμενα μιας ιδέας τοπικής ανάπτυξης. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η αυτοπεποίθηση της άγνοιας και η άρνηση να μάθουν. Γιατί μόνο όταν διαθέτεις ένα βασικό σώμα ιδεών μπορείς να εξειδικεύεις. Γι΄ αυτό και τα τεχνικά προγράμματα δεν είναι απότοκα βαθιάς κριτικής σκέψης, αλλά ανακυκλώσιμες εκθέσεις με πολλούς αριθμούς και κωδικούς, διεκπεραίωση του χρόνου, αειθαλής επανάληψη του παρελθόντος.
Γρηγόρης Κλαδούχος / Ξυλόκαστρο / 18 Δεκεμβρίου 2019
