[Ολόκληρο το πρόγραμμα της ημερίδας έχει ενδιαφέρον – εστιάζουμε όμως σε σχέση με το “Πάμε Δυτικά – Ανακαλύπτουμε τη Δυτική Αθήνα” στην ομιλία

 13.20-13.40 Αλέξανδρος Μποφίλιας
Αρχιτέκτων Μηχανικός Τοπίου
“Ο ιστορικός Ελαιώνας των Αθηνών. Η αγροτική «ραχοκοκαλιά» της αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας”

———————–

Το Ελληνικό τμήμα του ICOMOS (International Council on Monuments and Sites) διοργανώνει Επιστημονική Συνάντηση με τίτλο «Το Αγροτικό Τοπίο στην Ελληνική Αρχαιότητα: Εκφάνσεις και  Εκφράσεις ενός Πολυδύναμου Πεδίου». Η Επιστημονική Συνάντηση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του ΥΠΠΟΑ (Αγ. Ασωμάτων 33) και έχει τεθεί υπό την αιγίδα των Υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO.

Το αγροτικό τοπίο (rural landscape) αποτελεί ένα σύνθετο ερευνητικό πεδίο, το οποίο τα τελευταία χρόνια γίνεται, διεθνώς, αντικείμενο διεπιστημονικής πραγμάτευσης. Ενδεικτικό αυτής της προσέγγισης είναι η επιλογή του από το ICOMOS (International Council on Monuments and Sites) ως θέματος του Συμποσίου που διοργανώνει η ομώνυμη Επιστημονική του Επιτροπή (International Committee on Cultural Landscapes), αλλά και ως θέματος εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μνημείων και Τοποθεσιών για το 2019 (18 Απριλίου).

Σύμφωνα με τον ορισμό που υιοθέτησε το 2017 η Γενική Συνέλευση του ICOMOS, τα αγροτικά τοπία ορίζονται ως «χερσαίες και υδάτινες περιοχές, προϊόν της αλληλεπίδρασης ανθρώπου και φύσης, που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων και άλλων ανανεώσιμων φυσικών πόρων, μέσω της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, της δασοκομίας, της θήρας και της εξόρυξης».

Τα αγροτικά τοπία, κατά συνέπεια, αποτελούν το αποτύπωμα της σχέσης του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον, υπό το πρίσμα μιας αδιάλειπτης εξέλιξης στο χωροχρόνο. Υπό την έννοια αυτή, συνιστούν πολιτισμικό τοπίο, καθώς κάθε σύστημα αλληλεπίδρασης μεταξύ του ανθρωπογενούς παράγοντα και του φυσικού τοπίου δύναται να θεωρηθεί ως τέτοιο. Στη θεώρηση του παρόντος συνεδρίου οι όροι «τοπίο», «χώρος», «τόπος», «ύπαιθρος» και «φύση» εμπεριέχονται στην έννοια του «αγροτικού τοπίου», σε μια ευρεία εννοιολόγηση που διαμεσολαβείται από τον άνθρωπο.

Η αναζήτηση των ποικίλων εκφάνσεων και εκφράσεων του αγροτικού τοπίου στην αρχαία Ελλάδα, ειδικότερα, φιλοδοξεί να το αναδείξει σε έναν πλούσιο περιέκτη δράσεων, αισθημάτων, διαθέσεων και προθέσεων, μακριά από την έννοια ενός αδρανούς γεωγραφικού πλαισίου ή ενός αφηρημένου και ουδέτερου σκηνικού όπου «εμφανίζονται» οι ανθρώπινες δράσεις. Ο πρωτογενής τομέας, κυρίως μέσα από τη γεωργο-κτηνοτροφική παραγωγή, αφήνει το ισχυρό του αποτύπωμα (συχνά και τα κατάλοιπα της δευτερογενούς επεξεργασίας), άλλοτε πάλι περισσότερο δραστικές επεμβάσεις μεταμορφώνουν ή και αλλοιώνουν το φυσικό τοπίο. Επιπλέον, σε μια πολυεδρική σύνθεση που λειτουργεί ως σύστημα, η έννοια της φύσης επιδρά στον ψυχισμό των ανθρώπων και επηρεάζει οικονομικές αλλά και κοινωνικές επιλογές, ενσταλάζεται στον φιλοσοφικό στοχασμό, αισθητοποιείται στην τέχνη, συχνά προσδιορίζει τη θρησκεία και τις τελετουργίες, εμπνέει τους μύθους και τις παραδόσεις.

Στο μακρύ ιστορικό διάνυσμα του χρόνου, τα αγροτικά τοπία θα αποτελέσουν «αναγνώσεις» της αναγκαίας ισορροπίας ανάμεσα στην ανθρώπινη δραστηριότητα και το περιβάλλον, θα συγκροτήσουν τη δεύτερη συνιστώσα του άστεως, την αγροτική «χώρα» και θα σημειοθετήσουν συμβολικά τα όρια, τις εσχατιές και την εξοχή. Το αποτέλεσμα που φτάνει έως εμάς σήμερα αποτελεί παλίμψηστο αλλά και συμπαγές μόρφωμα επάλληλων εγγραφών στο χρόνο και το χώρο, συνθέτοντας ένα σύνολο υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το πρόγραμμα της συνάντησης

ΑΠΟ: https://www.gowestathens.gr/19-%CE%B4%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84/?fbclid=IwAR1yHoZJOfmeseXlEUHF5u-Oit1MaoaoRC-o5rwvYxDHnlNwqrPmsYEHc2U