Προχωρώντας λίγο τις σκέψεις μου πέρα από αυτά που λέω στο βίντεο, σχετικά με την αντίθεσή μου στη δημιουργία αεροδρομίου στη Σαμοθράκη:
https://youtu.be/TPyt4vKNRM4
https://youtu.be/TPyt4vKNRM4
1ον) Η Σαμοθράκη είναι ένας τόπος απαράμιλλης παρθένας ομορφιάς και άγριας ζωής, ο οποίος όμως είναι εξαιρετικά δυσπρόσιτος. Αυτό σημαίνει ότι ισχύουν σχεδόν μηδενικοί κανόνες: η χρόνια υπερβόσκηση των χιλιάδων αιγοπροβάτων είναι απλώς ένα παράδειγμα του πόσο δύσκολο είναι να εφαρμοστεί μία νομοθεσία σε ένα τέτοιο γεωγραφικό χώρο.
Τί σημαίνει αυτό; Οι ντόπιοι πολιτικοί και οι μη-ντόπιοι «επενδυτές» επωφελούνται ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ βραχυπρόθεσμα, όμως συνήθως δεν μένουν στις θέσεις τους για πολύ, ώστε να υποστούν τις επιπτώσεις της κρίσης που δημιουργούν από την παραβίαση της φέρουσας ικανότητας του νησιού και την ασταθή ζήτηση. Κλασικό παράδειγμα είναι το μονοπώλιο του εφοπλιστή του νησιού, ο οποίος ενώ επιδοτείται αδρά από το 2003, κάθε χρόνο δε μπορεί να εξυπηρετήσει τις βασικές του ανάγκες. Οι ντόπιοι αιρετοί είναι ανήμποροι να υπηρετήσουν το νησί, όσο εξαρτώνται από αυτόν για τον εφοδιασμό και τις μεταφορές του.
2ον) Το τουριστικό προϊόν του νησιού (η φύση του) είναι περατό. Δεν αποθηκεύεται, είναι ένα κεφάλαιο που χάνεται με τον χρόνο αν δεν προστατευθεί ουσιαστικά. Έτσι, όταν υποβαθμίζεται η αξία του τοπικού δασικού/ορεινού οικοσυστήματος (που είναι ο μοναδικός πόλος έλξης στο νησί), μειώνεται ακολούθως η ζήτηση. Αναπόφευκτα, οι τοπικές επιχειρήσεις οδηγούνται σε μείωση των τιμών, ως τακτική επιλογή προσαρμογής στις νέες συνθήκες.
Τί σημαίνει αυτό; Οι ντόπιοι κάτοικοι ίσως υποδεχθούν την αρχική εισροή περισσότερων επισκεπτών, από charter πτήσεις κλπ. Σύντομα, όμως, θα διαπιστώσουν ότι ο φθηνός, μαζικός τουρισμός δεν μειώνει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεών τους και γενικότερα του νησιού. Η μαζική, γρήγορη, βιομηχανικού τύπου ανάπτυξη αυξάνουν και το κόστος του νερού, της στέγασης και της συντήρησης των υποδομών. Κυρίως, όμως, αυξάνουν τις τιμές της γης, η οποία γίνεται πλέον προσβάσιμη μόνο από ολιγαρχικά παρασιτικά μονοπώλια (σύνηθες φαινόμενο), που ουδόλως ενδιαφέρονται για ο,τιδήποτε άλλο πέραν από το ατομικό τους κέρδος. Και πάλι εδώ δε μπορώ να σκεφτώ καλύτερο παράδειγμα από τον εφοπλιστή του νησιού. Εν τέλει, σύντομα γίνεται αντιληπτό ότι μαζικότερος τουρισμός θα σημαίνει λιγότερα οφέλη για την τοπική κοινωνία και το τοπίο.
Αντιθέτως, πιστεύω πως υπάρχει μια περισσότερο βιώσιμη προοπτική:
Η Σαμοθράκη είναι ένας νεανικός τουριστικός προορισμός, με πιστούς επισκέπτες που την επισκέπτονται ξανά και ξανά. Μάλιστα, προσελκύει επισκέπτες από ολόκληρο τον κόσμο, κυρίως μετά τα περίφημα φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής, τα οποία ήταν παγκόσμιας κλάσης παραγωγές - κάτι εξαιρετικά σπάνιο για την ευρύτερη περιοχή. Ο τουρισμός της είναι καθαρά φυσιολατρικός, αισίως και γαστρονομικός. Ωστόσο, απέχει πολύ από την αξιοποίηση της δυναμικής του, κυρίως στο κομμάτι άλλων τουριστικών θεματικών: επιστημονικός, ιαματικός, ορειβατικός, καταδυτικός, πολιτιστικός...
Τί σημαίνει αυτό;
1ον) Πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο του μαζικού, φθηνού, βιομηχανικού τουρισμού ως προοπτική τουριστικής ανάπτυξης για τη Σαμοθράκη. Αντιθέτως, το νησί πρέπει να χτίσει εμπορικά επάνω στην ιδέα της συνειδητής περιήγησης (conscious travel) και να φανταστεί μια αναβάθμιση του εαυτού του ως εναλλακτικός προορισμός ποιότητας.
Αυτό απαιτεί από τους ντόπιους (ιδίως τους ντόπιους πολιτικούς), να ξυπνήσουν και να δουν τον κόσμο τους και τον τόπο διαφορετικά: όχι ως πόρο που πρέπει να εκμεταλλευτούν με στόχο το βραχυπρόθεσμο προσωπικό όφελος. Αλλά ως ιερό τόπο που πρέπει να προστατευθεί και να υμνηθεί για τη μοναδικότητά του.
2ον) Είναι σημαντικό να αρχίσουν να βλέπουν τους επισκέπτες του νησιού όχι ως απλές μονάδες κατανάλωσης, αλλά ως επισκέπτες που επιδιώκουν να θεραπευτούν και να μεταμορφωθούν. Αυτό απαιτεί να ξεφύγουμε από τη λογική της μεγάλης κλίμακας, της συμφόρησης, της ταλαιπωρίας, της οικολογικής καταστροφής και της κοινωνικής βλάβης. Και να εστιάσουμε περισσότερο στο νόημα, το σκοπό, την υπεραξία, την ειρήνη με το φυσικό περιβάλλον και την εκπλήρωση του εαυτού. Για αυτά έρχεται ο κόσμος στο νησί.
Όλα αυτά είναι η Σαμοθράκη και σε αυτά πρέπει να επενδύσει - όχι σε τεχνολογίες και υποδομές της ρύπανσης και των ορυκτών καυσίμων. Εν ολίγοις, στην ποιότητα, όχι στην ποσότητα.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ:
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ:
Αφού αποκαταστάθηκε το πρόβλημα, το "επιτελικό κράτος" συνεδριάζει με μία εβδομάδα καθυστέρηση από Δευτέρα, για να αποφανθεί ότι φταίνε οι υποδομές της Σαμοθράκης και όχι ο μαυραγοριτισμός, τα μονοπώλια και η ανεπάρκεια μιας πελατειακής διοίκησης σε όλα τα επίπεδα.
Ας μας θυμίσουν, λοιπόν, τον χρυσό κανόνα στην αρένα της περιφερειακής ανάπτυξης: αγωνίζονται αυτοί που προσπαθούν να σώσουν ό,τι σώζεται με αυτούς που προσπαθούν να αρπάξουν ό,τι αρπάζεται.
Τη μια φταίνε τα μπετά, την άλλη φταίνε τα κατσίκια, τελικά μόνο εμείς δε φταίμε..
