Υπεύθυνοι και Αληθινοί. Έτσι έπρεπε να γίνουν οι πολιτικοί, οι αυτοδιοικητικοί. Αντίθετα, στην τραγωδία που ζούμε γίνονται θρασείς και κυνικοί. Αποστασιοποιούνται περισσότερο από την κοινωνία και τις πρωτογενείς δημιουργικές της πρωτοβουλίες.
Σε αυτό το γενικό πλαίσιο εντάσσεται και η πράξη του ΝΠΔΔ «Ηλίας Κατσούλης», -ουσιαστικά και οργανισμός του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου - να ανακαλέσει την 36/2013 απόφασή του, και να αποπέμψει την εθελοντική ομάδα ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΤΕΣ από τη δύναμή του και από τον Δήμο. Το φιρμάνι τιμωρίας ενός φορέα πολιτισμού προεξοφλεί το νοηματικό κενό των τιμωρών.
Από την απόφαση του Δήμου και την απάντηση των ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΤΩΝ, που περιήλθε σε γνώση μου, προκύπτει το παρακάτω ως σύντομο ιστορικό: Ο Δήμος δεν έπραξε τίποτα για τις τεχνικές προϋποθέσεις της παράστασης στο Δερβένι. Παρ’ όλη την συμφωνία του. Επόμενα η θεατρική ομάδα, μη έχοντας εγγυήσεις για την συνέπεια του Δήμου, ή φοβούμενη διάκριση ενδιαφέροντος… ακύρωσε την παράσταση στο Ξυλόκαστρο. Αξίζει να σημειώσουμε πόσο γρήγορα συγκλήθηκε το πολιτιστικό κονκλάβιο του Δήμου. Ακόμα ποιοι μετείχαν και τι άποψη έκφρασαν.
Έλαβαν μέρος ο δήμαρχος Ηλίας Ανδρικόπουλος, πρόεδρος, ο Ανδρέας Ζάρρος, αντιπρόεδρος, εκλεγμένος στο δημοτικό συμβούλιο ως αρχηγός της Συμπολιτείας, ο Νίκος Λάσκος, εκλεγμένος στο δημοτικό συμβούλιο και μέλος της Ανανεωτικής Συνεργασίας, οι αντιδήμαρχοι Αλογογιάννης Εμμανουήλ και Κουσουλός Κων/νος και δύο πολίτες-μέλη, οι Τσαγρής Τιμολέων και η Αθανασοπούλου Ευφροσύνη. Η απόφαση ελήφθη με πλειοψηφία εκτός των Α. Ζάρρου που χαρακτήρισε την πράξη ακύρωσης της παράστασης από τους ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΤΕΣ ως απαράδεκτη και που μαζί με τον κ. Λάσκο ζήτησε αναβολή συζήτησης του θέματος.
Προς το παρόν δεν θα επεκταθούμε στην σύνθεση του οργανισμού. Απλώς, στα θεσμικά πνευματικά πράγματα του δήμου πρέπει να μετέχουν άνθρωποι της τέχνης, των γραμμάτων. Εδώ και ο αντιδήμαρχος, υπεύθυνος πολιτισμού είναι στο επάγγελμα στρατιωτικός. Αυτό , βέβαια, θα ενταχθεί στην κριτική μιας απόπειρας ενός πολιτιστικού φεστιβάλ από την Αρσινόη και τον Κυλλήνιο Άδωνη, και για τις υποχρεώσεις των θεσμικών πολιτισμικών υποκειμένων.
Στον δήμο μας, όπως και στους περισσότερους, κυριαρχεί η αντίληψη ότι δεν χρειάζεται πολιτιστικός προσανατολισμός, σχεδιασμός. Αρκεί ο δήμος να παρέχει τεχνική υποστήριξη στο αυθόρμητο πολιτισμικό δυναμικό, στους συλλόγους, και κάποια ευρώ υπό τύπο βοήθειας. Με λίγα λόγια, είναι προφανής η απουσία μορφωτικού ηγεμονικού υποκειμένου που συντονίζει, προγραμματίζει και έχει και δράση αυτοπαραγωγής.
Για να είμαστε ειλικρινείς, και έτσι να αξιολογούμε γεγονότα και συμπεριφορές, θα πρέπει ευθέως να αποδεχθούμε ότι: οι ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΤΕΣ με το επίπεδο που καταχτούν, με τις υψηλές καλλιτεχνικές προδιαγραφές, με την αναγνωρισιμότητά τους σε κάποιους γεννούν φθόνο. Ορισμένοι φθονούν κάποιον εφόσον γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να τον φθάσουν ή να έχουν ένα ανώτερο επίπεδο. Όταν νοιώθεις ότι είσαι λίγος, μικρός, ότι μειονεκτείς, φθονείς γιατί δεν μπορείς να αλλάξεις την κατάσταση υστέρησής σου. Τότε δεν μπορείς να το πάρεις απόφαση. Τότε υποτιμάς, υποβιβάζεις και αν έχεις τη δύναμη τιμωρείς αυτό που δεν μπορείς να φθάσεις. Αν το δούμε σε ευρύτερη κλίμακα στο πλαίσιο των θεσμών, μεταφέρουν τις ευθύνες και τιμωρούν την κοινωνία, τις αυτογενείς εκφράσεις της, τους πολίτες.
Στην δική μας περίπτωση, η απόφαση εξοστρακισμού της ομάδας, η πρωτόγνωρη μισαλλοδοξία, η στρατολόγηση της εξουσιαστικής μονοπωλιακής δύναμης του αυτοδιοικητικού μηχανισμού έχει και άλλους παραλήπτες. Είναι μία notam που απευθύνεται προς το τοπικό πολιτισμικό δυναμικό. Ένα μήνυμα εκφοβισμού και υποταγής σε μία ιεραρχία που απέναντι στο λόγο, στην τέχνη, στην λογική, αντιπαραθέτει την λογική της δύναμης.
Το επόμενο αρνητικό βήμα αυτής της υπόθεσης θα ήταν μία αμυντική Ευρωστινιακή εσωτερίκευση, μία εγώτροπη συλλογική άμυνα. Αντίθετα, απαιτείται μία πλουραλιστική αντιγραφειοκρατική αναγεννητική δημιουργικότητα. Ήδη στην περιοχή είναι σε εξέλιξη μία Ευρωστινιακή πολιτισμική κοινότητα, μία νέα αφετηρία και κίνητρο κοινωνικοποίησης. Εδώ έχουμε την φυγή από την λογική του «πολιτιστικού συλλόγου», υπόδουλου του «παραδοσιακού», «αυθεντικού», των εύκολα αναπαραγόμενων κλισέ, χωρίς βάθος. Αυτά είναι τα εύκολα καταφύγια και των πολιτισμικών θεσμών της υπαίθρου.
Το ΝΠΔΔ, απέναντι στους ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΤΕΣ έκανε μία πράξη βαρβαρότητας. Στο ΝΠΔΔ δώσαμε το όνομα του συγχωριανού μας Ηλία Κατσούλη. Τον προσβάλλουν γιατί αυτός ο άνθρωπος είχε μία άλλη συνείδηση πολιτισμικής ζωής από αυτούς που χρησιμοποιούν το όνομά του και τυχαίνει να κατέχουν το θεσμό.
Δυστυχώς όμως η απαιδευσία διαμορφώνει κριτήρια. Ένα από αυτά είναι και η απάθεια και αδράνεια στην προϊούσα αποπαίδευση.
Το θέμα έκλεινε εδώ, όταν ακούω τον φιλόσοφο Άκη Πάνου. Τον ακολουθώ και αυθαιρετώ πάνω στον λόγο του: αμαρτία μεγάλη μια καρδιά που αγαπάει (τον πολιτισμό) να τη βλέπεις σαν ξένη.
Γρηγόρης Κλαδούχος
Ξυλόκαστρο, 14 Σεπτεμβρίου 2016