Κατά την ανακήρυξή του ως
επίτιμου δημότη Σύρου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος
αναφέρθηκε στην «κοινωνική και οικονομική κρίση» που μαστίζει τη χώρα.Ξυλόκαστρο, 6 Δεκεμβρίου 2015
Το Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2015 στις 6μ.μ. και με αφορμή την παράσταση «Εμείς» από την Ομάδα Σημείο Μηδέν σε σκηνοθεσία Σάββα Στρούμπου, θα πραγματοποιηθεί στο Θεάτρο Άττις-Νέος Χώρος, συμπόσιο-παρουσίαση του μυθιστορήματος του Γιεβγκιένι Ζαμιάτιν «Εμείς». Η φουτουριστική δυστοπία του Γιεβγκιένι Ζαμιάτιν, ενέπνευσε συγγραφείς όπως ο Τζορτζ Όργουελ για τη συγγραφή του περίφημου "1984", ο Άλντους Χάξλευ για το «Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος», ο Ρέι Μπράντμπέρι για το «Φαρενάιτ 451», αλλά και σκηνοθέτες όπως ο Φρίτζ Λανγκ για το "Μετρόπολις".Με το «Εμείς» η Ομάδα Σημείο Μηδέν ολοκληρώνει τη μελέτη της πάνω στην Απο-ανθρωποποίηση του σύγχρονου ανθρώπου. Στα πλαίσια της μελέτης αυτής παρουσιάστηκαν παραστάσεις όπως "Η Μεταμόρφωση" και "Στη Σωφρονιστική Αποικία" του Φραντς Κάφκα και "Βόυτσεκ" του Γκέοργκ Μπύχνερ.
Η θεατρική διασκευή του μυθιστορήματος από τον Σάββα Στρούμπο, μεταφρασμένη από το ρωσικό πρωτότυπο από τον Δαυίδ Μαλτέζε, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη. Στην έκδοση , μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνονται ανέκδοτα μέχρι σήμερα κείμενα του Γιεβγκιένι Ζαμιάτιν.
Ομιλητές:
Φώτης Τερζάκης (συγγραφέας)
Κώστας Δεσποινιάδης (εκδόσεις Πανοπτικό, συγγραφέας)
Έλσα Λιαροπούλου (συγγραφέας)
Ένα μυθιστόρημα σαν μελέτη
Η επιστημονική φύση του ολοκληρωτισμού
Από τον Φώτη Τερζάκη,
"Ελευθεροτυπία"/ "Βιβλιοθήκη", τχ. 652, 22.4.2011
Γιεβγκιένι Ζαμιάτιν
Εμείς
μτφρ.: Ειρήνη Κουσκουμβελάκη, επίμετρο: Δημήτρης
Κωνσταντίνου, εκδόσεις Εξάρχεια, Αθήνα
Κάπου σαράντα χρόνια μετά την πρώτη εμφάνισή του
στα ελληνικά (από τις εκδόσεις Πλέθρον), επανεκδίδεται, σε καινούρια καλή
μετάφραση, το προφητικό έργο του Γιεβγκιένι Ζαμιάτιν Εμείς, η πρώτη -και
σπουδαιότερη- από τις μεγάλες λογοτεχνικές δυστοπίες του 20ού αιώνα (ο Οργουελ,
λένε, άρχισε να γράφει το 1984 συγκλονισμένος από την ανάγνωσή του...).
Εκδίδεται μάλιστα στο πλαίσιο μιας αξιοστήρικτης νέας εκδοτικής προσπάθειας,
των εκδόσεων Εξάρχεια, συνδεόμενων με τον Ελεύθερο Κοινωνικό Χώρο Nosotros, σε
μια σειρά που περιλαμβάνει το Διακηρύξεις Ανεξαρτησίας του Howard Zinn, τη
συλλογή κειμένων από το παγκόσμιο δίκτυο znet-zmagazine Το πνεύμα της
αντίστασης ζει και το Η αρπαγή της σοδειάς της ριζοσπαστικής περιβαλλοντολόγου
Vandana Shiva (έργο τεράστιας σπουδαιότητας για τον παγκόσμιο αγώνα κατά του
νεοφιλελευθερισμού και του κινήματος για την τροφική αυτάρκεια εναντίον των
πολυεθνικών τροφίμων, στο οποίο ενδέχεται να επιστρέψουμε σ' αυτές εδώ τις
σελίδες).
Ο Γιεβγκιένι Ιβάνοβιτς Ζαμιάτιν (1884-1937),
μηχανικός αεροσκαφών και λογοτέχνης, υπήρξε στρατευμένο μέλος των Μπολσεβίκων
τα προεπαναστατικά χρόνια, για να καταλήξει ένας από τους διωχθέντες συγγραφείς
της ζντανοφικής περιόδου, μετά την οριστική επικράτηση του Στάλιν στο 15ο
Συνέδριο του ΚΚΣΕ (1927). Με τη μεσολάβηση του Μαξίμ Γκόργκι κατόρθωσε να
διαφύγει στο Παρίσι το 1931, όπου έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του
(συνεργάστηκε επίσης με τον σκηνοθέτη Ζαν Ρενουάρ). Το Εμείς δημοσιεύτηκε
ακριβώς την κρίσιμη χρονιά του 1927, σε ρωσικό περιοδικό του εξωτερικού, κι
επρόκειτο να γίνει, όπως είπα, η αρχετυπική λογοτεχνική δυστοπία της εποχής -
μια από τις πειστικότερες, υπό την αμφίεση της «επιστημονικής φαντασίας»,
καταγγελίες του ολοκληρωτισμού. Το ενδιαφέρον που έχει μια νέα ανάγνωσή του
σήμερα, ύστερα από την ολοκλήρωση της καπιταλιστικής βαρβαρότητας της οποίας
έγινε μάρτυρας στην εκπνοή του ο 20ός αιώνας, είναι να ανιχνεύσουμε ποια
ακριβώς ταυτότητα του ολοκληρωτισμού αναδύεται από τις σελίδες του.
Θα παρακάμψω στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης τα
υφολογικά ζητήματα που οφείλουν να απασχολούν την εξέταση κάθε λογοτεχνικού
έργου, για να επικεντρωθώ στην πλευρά που συνδέεται αποκλειστικά με το παραπάνω
ερώτημα: την αξία του δηλαδή ως μαρτυρίας. Οσοι θα είχαν την αφέλεια να
διαβάσουν το έργο απλώς ως καταγγελία του σταλινισμού -πόσω μάλλον όσοι θα
διέπρατταν το ιλιγγιώδες ατόπημα να εκλάβουν τον σταλινισμό ως κομμουνισμό- θα
πρέπει να προσέξουν καλύτερα εκείνα τα σημεία που στοχεύουν την ουσία του
ολοκληρωτισμού σε όλες του τις μορφές, και προπαντός στη δεσπόζουσα εκείνη του
τεχνικοποιημένου καπιταλισμού, με ή χωρίς κοινοβουλευτικό προκάλυμμα. Διότι
ακόμα και οι εκλογικές διαδικασίες έχουν χώρο στο καφκικό σύμπαν τού Εμείς,
αρκεί να είναι προδικασμένο το αποτέλεσμά τους: «Εννοείται ότι αυτό δεν έχει
καμία ομοιότητα με τις χαώδεις και ανοργάνωτες εκλογές των αρχαίων χρόνων όπου
-γελοίο ακόμη και να το λες- δεν μπορούσαν πριν από τις εκλογές να γνωρίζουν το
αποτέλεσμα. Υπάρχει τίποτε πιο ανόητο από το να βασίζεις ένα κράτος στην
απολύτως απρόβλεπτη τύχη, στα τυφλά; Παρ' όλ' αυτά, φαίνεται ότι χρειάστηκε να
περάσουν αιώνες πριν αυτό γίνει αντιληπτό» (σελ. 167). Πέρ' από τη σπαρταριστή
ειρωνεία που αναβλύζει από την αριστοτεχνική μίμηση μιας αφοπλιστικής αφέλειας,
δεν θυμίζει αυτό την περίφημη ρήση του Κίσινγκερ (δικαιολογώντας το πραξικόπημα
στη Χιλή): «Δεν μπορούμε ν' αφήσουμε μια χώρα να κυλήσει στον κομμουνισμό μόνο
και μόνο επειδή οι κάτοικοί της είναι ανεύθυνοι»;
Κατανοώντας βαθύτερα απ' όλους τους συγγενείς του
συγγραφείς την ουσία του ολοκληρωτισμού, ο Ζαμιάτιν εστιάζει απ' ευθείας στην
καρδιά του: την τεχνοεπιστημονική του φύση. Ως ιδεώδες της απόλυτης
ετερονομίας, του απεριόριστου προγραμματισμού που δεν ανέχεται το παραμικρό
ίχνος αυθορμητισμού και ζωτικής αταξίας, ο ολοκληρωτισμός βρίσκει το αρχέτυπό
του στην ίδια τη λογική / μαθηματική τάξη, στον ανόργανο κόσμο των καθαρών
αριθμών: «Η υψηλότερη ικανότητα του ανθρώπου είναι η λογική του και δουλειά της
είναι, σε τελική ανάλυση, ο συνεχής περιορισμός του απείρου, τεμαχίζοντάς το σε
βολικές, εύπεπτες μερίδες: διαφορικός λογισμός. Ακριβώς αυτό συνιστά τη θεϊκή
ομορφιά του αντικειμένου μου, των μαθηματικών» (σελ. 83)· «Ο πίνακας
πολλαπλασιασμού είναι σοφότερος και πιο απόλυτος από τον αρχαίο Θεό. Ποτέ
-επαναλαμβάνω, ποτέ- δεν κάνει λάθος» (σελ. 85)· «Εάν δεν κατανοήσουν ότι τους
φέρνουμε μια μαθηματικά σίγουρη ευτυχία, έχουμε την υποχρέωση να τους
επιβάλουμε να γίνουν ευτυχισμένοι. [...] Ζήτω το Μονοκράτος! Ζήτω οι Αριθμοί!
Ζήτω ο Ευεργέτης!» (σελ. 7-8). «Αριθμοί», άλλωστε, αποκαλούνται οι άνθρωποι στο
φανταστικό Μονοκράτος του. Και βέβαια, το πνεύμα της μαθηματικής αναγκαιότητας
βρίσκει την ύψιστη εκπλήρωση και τον έσχατο σκοπό του στη λατρεία της μηχανής:
«Ξαφνικά, είδα την ομορφιά αυτού του μεγαλειώδους μηχανικού μπαλέτου, υπό το
φως του αξιολάτρευτου, γαλανόχρωμου ήλιου. Μα γιατί -συνέχισαν οι σκέψεις μου-
γιατί είναι όμορφο; Γιατί είναι ο χορός αυτός όμορφος; Απάντηση: επειδή είναι
μια μη ελεύθερη κίνηση, γιατί όλη η θεμελιώδης αξία του χορού βρίσκεται ακριβώς
στην αισθητική του υποταγή, στην ιδανική έλλειψη ελευθερίας» (σελ. 11).
Σε ποια φιλοσοφία αντιστοιχεί άραγε το
ολοκληρωτικό όνειρο του απεριόριστου ελέγχου (της ανθρωπότητας και της φύσης)
που περιγράφει εδώ ως πραγματωμένο ο συγγραφέας; Ιδού μια εύγλωττη αποστροφή:
«Σήμερα, αυτό το πρόβλημα των ηθικών μαθηματικών θα λυνόταν σε μισό λεπτό
[...], αλλά εκείνοι δεν μπορούσαν να το λύσουν. Ολοι οι Καντ τους μαζί δεν
μπορούσαν να το λύσουν (γιατί ποτέ δεν σκέφτηκε κάποιος από τους Καντ να
κατασκευάσει ένα σύστημα επιστημονικής ηθικής - δηλαδή βασισμένο στην αφαίρεση,
την πρόσθεση, τη διαίρεση και τον πολλαπλασιασμό)» (σελ. 22). Στην
πραγματικότητα, υπήρξε πριν από τον Καντ κάποιος που το σκέφτηκε (μολονότι δεν
θεωρούσε ακόμα την επιστήμη της εποχής του αρκετά προηγμένη γι' αυτό): ήταν ο
Λάιμπνιτζ, ο επινοητής του απειροστικού λογισμού, τον οποίον (από κοινού με τον
Καρτέρσιο) προσκυνούν όλοι οι σύγχρονοι θετικιστές, λογικοί εμπειριστές,
αναλυτικοί, οι πραγματικοί κληρονόμοι του οράματος ενός κόσμου
προγραμματιζόμενων αυτομάτων (που επίσης πραγματοποιήθηκαν στην τεχνολογία των
ηλεκτρονικών υπολογιστών). Εδώ πρέπει ν' αναζητηθεί το αληθινό φιλοσοφικό
απείκασμα του ολοκληρωτισμού, περισσότερο απ' ό,τι σε όλες μαζί τις
ντεσιζιονιστικές θεωρίες...
Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία που
δείχνουν όλοι αυτοί οι συσχετισμοί, ιδού μια άλλη διακλάδωση της παραπάνω
σκέψης: «Ούτε μία χαμένη χειρονομία, καμπύλη ή στροφή. Χωρίς αμφιβολία, ο
Τέιλορ ήταν η ιδιοφυΐα της αρχαιότητας. Βεβαίως, ποτέ δεν του ήρθε η ιδέα να
προεκτείνει τη μέθοδό του στο σύνολο της ζωής, σ' όλες τις κινήσεις που
γίνονται μέσα στο εικοσιτετράωρο [...] Αλλ' ακόμη κι έτσι, πώς μπόρεσαν να
γράψουν ολόκληρες βιβλιοθήκες για κάποιον σαν τον Καντ και ν' αδιαφορήσουν για
τον Τέιλορ - τον προφήτη που μπορούσε να δει δέκα αιώνες μπροστά;» (σελ. 45). Η
αναφορά είναι βέβαια στον Frederick Winslow Taylor (1856-1915), τον εισηγητή
του επιστημονικού μάνατζμεντ, που πρότεινε την οριζόντια κατάτμηση της εργασίας
σε μικρά μηχανικά τμήματα κινήσεων χάριν της αυξήσεως της αποδοτικότητας
(δηλαδή, της μεγιστοποίησης του κεφαλαιοκρατικού κέρδους, με τίμημα την
απεριόριστη μηχανοποίηση του σώματος του εργάτη): η πρότασή του εφαρμόστηκε για
πρώτη φορά στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία Ford και ο όρος
τεϊλορισμός-φορντισμός έγινε συνώνυμο της αλυσίδας παραγωγής, κύριου μοντέλου
οργάνωσης της βιομηχανικής εργασίας στο μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα.
Συνώνυμο, δηλαδή, της κεφαλαιοκρατικής βαρβαρότητας, της στρατιωτικά
διευθυνόμενης δομής του μοντέρνου εργοστασίου, που στάθηκε -όπως διορατικά
έλεγε ο Κώστας Παπαϊωάννου- το μεγάλο σχολείο του ολοκληρωτισμού. *
Στα πλαίσια της συνεργασίας του Δήμου Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης, του Χιονοδρομικού Κέντρου Ζήρειας και
του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος
και Φυσικών Πόρων του Πανεπιστημίου Πατρών, πραγματοποιήθηκε διήμερη
εκπαιδευτική επίσκεψη στα Τρίκαλα και στη Ζήρεια. Συμμετείχαν 90 φοιτητές και
διδακτικό προσωπικό με επικεφαλής τον πρόεδρο του τμήματος καθηγητή Παναγιώτη Δημόπουλο. Εγκαινιάσαμε έτσι μια πολύ σημαντική συνεργασία με σκοπό τη μελέτη, την
προστασία και την ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος της Ζήρειας και ταυτόχρονα
την οικοτουριστική ανάπτυξη της ορεινής περιοχής των Τρικάλων.
(Από ανάρτηση του
Σπύρου Αποστολόπουλου)
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
στον Γιώργο Παπαϊωάννου
Επιχειρώντας
να ανιχνεύσουμε σε αυτό και σε επόμενα φύλλα του Δρόμου, το θέμα του
αποπροσανατολισμού που φαίνεται σήμερα να κυριαρχεί και των δυσκολιών να
διαφανεί μια προοπτική στον νέο κύκλο στον οποίο έχουμε εισέλθει, επιλέξαμε να
μην ξεκινήσουμε με κάποιο «πολιτικό στέλεχος». Μιλήσαμε, λοιπόν, με τον
Αντώνη Ανδρουλιδάκη που ασχολείται με την προσωποκεντρική συμβουλευτική και
ψυχοθεραπεία, ως σύμβουλος Προσωπικής Ανάπτυξης, αλλά και έχει μελετήσει θέματα
σχετικά με την οργάνωση της εργασίας και τον Κοινοτισμό ως νέο πολιτισμικό
πρότυπο. Όσα μας είπε, είτε κανείς συμφωνεί είτε όχι, αποτελούν αφετηρία
προβληματισμού.
Πώς κρίνετε
την κατάσταση πνευμάτων που σήμερα επικρατεί;
Μα ποιων
«πνευμάτων»; Ο δυτικός κόσμος, «νοσεί» από αποπνευματοποίηση, απο-ιεροποίηση. Η
έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εκτιμά ότι το 2020 η κατάθλιψη θα
είναι η πρώτη αιτία θανάτου, με τον επιπολασμό να ανέρχεται στο 25% του
πληθυσμού. Είμαστε πια πολύ α-σθενείς, χωρίς σθένος, για να τα βγάλουμε πέρα με
τον καπιταλισμό. Η χίμαιρα, το μυθολογικό τέρας, εμφιλοχωρεί πια στον καθένα
μας: υπερδιογκωμένο ματαιόδοξο κεφάλι-διάνοια, ασθενικό «κατσικίσιο» συναίσθημα
και επιθετικό, ακόρεστο ένστικτο.
Υπήρξε,
όμως, μια διαδικασία ριζοσπαστικοποίησης τα προηγούμενα χρόνια.
Η
«ριζοσπαστικοποίηση», συντελέστηκε σε διανοητικό και μόνο επίπεδο. Ο
συναισθηματικός μας κόσμος παρέμεινε βαθιά συντηρητικός, φοβικός και αδρανής.
Είναι, σαν να ερωτεύεται κανείς διά αλληλογραφίας. Κι εμείς
ριζοσπαστικοποιηθήκαμε διά της αλληλογραφίας του ΣΥΡΙΖΑ. Εννοώ, χωρίς να
επισυμβεί μια βαθιά ψυχική αλλαγή. Αυτό που ορίζουμε ως Επανάσταση των Ψυχών.
Προηγούμενα, με το κίνημα των Αγανακτισμένων κ.λπ., αυτός που αντιδρούσε ήταν ο
υπερδιανοητικοποιημένος ναρκισσιστικός εαυτός μας, απελπισμένος, επειδή ο
μητρικός-κρατικός μαστός, δεν θα ήταν πια εκεί. Να αναγνωρίσουμε, βέβαια, τα
αμεσοδημοκρατικά αιτήματα που υπερέβαιναν τις μέχρι τότε ωφελιμιστικές
διεκδικήσεις της μεταπολίτευσης. Όμως, και αυτό γινόταν, φοβάμαι, στο πλαίσιο
μιας ναρκισσιστικής στρατηγικής ατομικής επιβίωσης. Η ριζοσπαστικοποίηση δεν
μας «άγγιξε» μέσα μας και γι’ αυτό ράγισε στο πρώτο ΣΥΡΙΖέικο μνημονιακό
αεράκι.
Συμπερασματικά,
για το ζήτημα της παθητικοποίησης του λαού μας, πέρα από τους Παγκάλειους
μηχανισμούς ενοχοποίησης που το σύστημα, σαν «καλή μανούλα», ξέρει να
χειρίζεται με επιτυχία, αυτό που μάλλον δεν έχουμε συνειδητοποιήσει, ακόμη,
είναι ότι «μας έχουν βγάλει από την πρίζα». Η ζωτική μας ώση για νόημα ζωής,
ξέπεσε σε μια ρηχή και ενοχική επιβίωση και ο καημένος o ελάχιστος εαυτός μας
κομματιάστηκε. Στη θέση του «εκεί έξω» βολοδέρνει καθημερινά, ένας ρόλος μας,
ένα άβαταρ, που παριστάνει ότι έχει, δήθεν, προς στιγμήν, απογοητευτεί…
Φαίνεται ότι
ο ΣΥΡΙΖΑ απογείωσε την επιρροή του από το 2012, γιατί αμφισβήτησε την κυριαρχία
του παλιού πολιτικού συστήματος που σήμερα, όμως, παλινορθώνεται με κυβέρνηση
ΣΥΡΙΖΑ.
Είχαμε όλοι
τόσο μεγάλη ανάγκη να αμφισβητήσουμε την κυρίαρχη αντίληψη που βάζει τα κέρδη
πάνω από τους ανθρώπους. Ίσως, κάπως ασυνείδητα, είχαμε υπαρξιακή ανάγκη να
αμφισβητήσουμε το κυρίαρχο πρόταγμα της νεωτερικότητας που απο-θεώνει τη
λατρεία της, με κάθε μέσο, χρησιμοθηρικής αποτελεσματικότητας. Τη νέα θρησκεία.
Την Ιερή Οικονομία όπως λέει ο Charles Eisenstein. Αυτή η ανάγκη μας οδήγησε να
«επινοήσουμε» ψυχολογικά τον ΣΥΡΙΖΑ ως μια νέα διαμαρτύρηση και τον Τσίπρα ως
τον φωτισμένο ηγέτη. Απελπισμένοι από τα μνημόνια πέσαμε, διψασμένοι, με τα
μούτρα, στο πρώτο ποτήρι νερό που βρέθηκε στο δρόμο μας. Κι ας ήταν κάπως
πολιτικά θολό, πατριωτικά γλυφό και ταξικά… εθνομηδενιστικό. Όμως, οι οργασμοί
με «επινοημένους» εραστές και ερωμένες, γρήγορα, αποδεικνύονται μαλακία.
Τι συνέπειες
έχει η ματαίωση που περιγράφετε;
Σήμερα
βιώνουμε την αφύπνισή μας από αυτή τη νυχτερινή ονείρωξη. Και δεν εξαιρώ
καθόλου τον εαυτό μου απ’ αυτό. Η αίσθηση, είναι ίδια με την ματαίωση που
βιώνει ένα παιδί όταν ανακαλύπτει ότι τελικά ο Άι Βασίλης δεν υπάρχει. Αυτή η
ματαίωση πολλαπλασιάζει τον ήδη υπαρκτό εσωστρεφή θυμό, τραυματίζοντας την
αίσθηση εαυτότητας. Αρχίζει να αναδύεται, για τα καλά, αυτό που εγώ ονομάζω
οριακός άνθρωπος. Η σκιά του εαυτού μας, ως εαυτός. Οι σχέσεις γίνονται όλο και
πιο ασταθείς και έντονες, με εναλλαγές από την ακραία εξιδανίκευση στην ακραία
υποτίμηση. Σχεδόν μαυρόασπρες. Η ταυτότητα στρεβλώνεται περαιτέρω. Οι παρορμητικές,
αυτοτιμωρητικές και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές πολλαπλασιάζονται. Ο έντονος
θυμός, όλων εναντίον όλων, είναι η καθημερινότητα μας. Ένα διαρκές «μην τυχόν»
γίνεται το κυρίαρχο πρόταγμα. Η αποφυγή είναι πλέον η βασική ανθρώπινη ώση.
Πολλοί
κάνουν λόγο για «ήττα» της Αριστεράς, τη στιγμή που μια εκδοχή της βρίσκεται
στην κυβέρνηση. Τι ακριβώς έχει ηττηθεί τελικά σήμερα;
Είναι σαν να
λέμε, ότι η χριστιανική αγάπη ηττήθηκε επειδή υπήρξε π.χ. η προτεσταντική
εκδοχή του Χριστιανισμού. Ο πυρήνας της Αριστεράς που «ήταν και είναι πάντα με
τους άλλους», της Αριστεράς των κοινωνιοκεντρικών προτεραιοτήτων και των
«μαρτύρων», είναι αήττητος. Εκείνο που ηττήθηκε είναι μια ακόμη μεταπολιτευτική
ναρκισσιστική αυταπάτη. Το «αυτονόητο δικαίωμα» μας ότι, με κάποιο μαγικό
τρόπο, θα τη «βγάλουμε καθαρή».
Μπορεί να
υπάρξει μια διαδικασία ανάτασης και να εισέλθουμε σε έναν νέο κύκλο
αμφισβήτησης του περιβόητου «TINA»; Τι προϋποθέσεις θα είχε αυτό σε διάφορα
επίπεδα;
Μάλλον δεν
έχουμε κατανοήσει, ότι δεν αντιδρούμε τόσο στις αντικειμενικές
καταστάσεις που βιώνουμε, όσο στην υποκειμενική αντίληψη μας για
αυτές. Ή καλύτερα στο νόημα που αποδίδουμε (ή όχι) σ’ αυτές. «Δεν έχει
νόημα», λοιπόν, να κατέβουμε στους δρόμους, «δεν έχει νόημα» να ψηφίσουμε κ.λπ.
Γενικώς ένα «δεν έχει νόημα» πλανιέται πάνω από τη χώρα. Αυτή η ψυχολογική
αποκρυπτογράφηση της ΤΙΝΑ αναδεικνύει την πιο κρίσιμη προϋπόθεση: Να ξαναβρούμε
νόημα στην ύπαρξη, στην συνύπαρξη και στην πράξη. Αν βρούμε νόημα στο να
δημιουργούμε, να παράγουμε, αν η σκιά μας συναντήσει ξανά το δημιουργικό
εαυτό μας, έχουμε κάνει το πρώτο κρίσιμο βήμα. Τι έλεγε ο Sartre;
«Υπεύθυνος σημαίνει ότι είσαι ο αδιαφιλονίκητος δημιουργός του τάδε πράγματος».
Ο πολίτης, λοιπόν, πριν γίνει πολίτης, είναι δημιουργός. Και αφού γίνει πολίτης
γίνεται και οπλίτης αν χρειαστεί να υπερασπιστεί τη δημιουργία του. Αυτό
το εγχείρημα είναι μια τεράστια πρόκληση για τη σύγχρονη ελληνική Αριστερά. Να
σας το πω κάπως αιρετικά: αριστερός δεν γίνεσαι άμα έχεις διαβάσει Μαρξ,
Πουλαντζά και Αλτουσέρ. Αριστερός ξεκινάς να γίνεσαι όταν κατορθώνεις, έστω,
«να καρφώσεις ένα καρφί σ’ έναν τοίχο» και καλείς, από καρδιάς, τους άλλους να
το μοιραστείτε…
- See more at: http://www.e-dromos.gr/syneneteyxi-androulidakis/#sthash.KjRIYXgj.dpuf
